Sprzedaż mieszkania wykorzystywanego w działalności gospodarczej

Przeczytaj także: Sprzedaż firmowej nieruchomości możliwa bez podatków?

Załóżmy, że Pan Piotr prowadzi firmę zajmującą się wynajmem nieruchomości, zarówno mieszkalnych jak i niemieszkalnych. W jej ramach świadczy zarówno usługi wynajmu długo- jak i krótko-terminowego, a także usługi związane z zakwaterowaniem.

W tym celu nabył do prowadzonej firmy szereg nieruchomości, w tym także kilka lokali mieszkalnych. Lokale te, jak też posiadane budynki, są amortyzowane. Obecnie jedno z wynajmowanych mieszkań Pan Piotr zamierza sprzedać. Czy z tego tytułu zapłaci podatek od firmy?

Ustawa o podatku dochodowym od osób fizycznych wyróżnia kilka różnych źródeł przychodów – niezwykle istotnych z uwagi właśnie na zasady opodatkowania, jak też przysługujące zwolnienia, ulgi, czy wręcz wyłączenia z opodatkowania. Wśród tych źródeł przychodów mieszczą się m.in.

• pozarolnicza działalność gospodarcza (art. 10 ust. 1 pkt 3 ustawy o PIT),
• przychód ze sprzedaży prywatnych nieruchomości i praw majątkowych, tj. odpłatne zbycie nieruchomości lub ich części oraz udziału w nieruchomości - jeżeli nie następuje w wykonaniu działalności gospodarczej i zostało dokonane przed upływem pięciu lat, licząc od końca roku kalendarzowego, w którym nastąpiło ich nabycie lub wybudowanie (art. 10 ust. 1 pkt 8 lit. a ustawy o PIT).

To, co należy traktować jako przychody z działalności gospodarczej, opisuje art. 14 ustawy o PIT. Wśród nich znalazły się m.in. przychody z odpłatnego zbycia składników majątku będących środkami trwałymi albo wartościami niematerialnymi i prawnymi, podlegającymi ujęciu w ewidencji środków trwałych oraz wartości niematerialnych i prawnych – wykorzystywanych w na potrzeby związane z działalnością gospodarczą (art. 14 ust. 2 pkt 1 lit. a) ustawy o PIT).

Wniosek - sprzedaż środków trwałych firmy skutkuje powstaniem przychodu podatkowego z tej firmy. Wyjątkiem są jednak nieruchomości mieszkalne. Dlaczego?

Zgodnie z art. 14 ust. 2c ustawy o PIT, do przychodów z działalności gospodarczej nie zalicza się przychodów z odpłatnego zbycia wykorzystywanych na potrzeby związane z tą działalnością: budynku mieszkalnego, jego części lub udziału w takim budynku, lokalu mieszkalnego stanowiącego odrębną nieruchomość lub udziału w takim lokalu, gruntu lub udziału w gruncie albo prawa użytkowania wieczystego gruntu lub udziału w takim prawie, związanych z tym budynkiem lub lokalem, spółdzielczego własnościowego prawa do lokalu mieszkalnego lub udziału w takim prawie oraz prawa do domu jednorodzinnego w spółdzielni mieszkaniowej lub udziału w takim prawie.

W takim przypadku sprzedaż nieruchomości mieszkalnej należy zaliczyć do przychodów ze sprzedaży prywatnych nieruchomości i praw majątkowych. Taka kwalifikacja skutkuje zaś m.in. tym, że:

• przychód ze sprzedaży nie wpływa na wynik finansowy firmy, a co za tym idzie – również jej podatek dochodowy
• podatkowy przychód ze sprzedaży powstanie jedynie wówczas, gdy sprzedaż będzie miała miejsce przed upływem 5 lat, liczonych od końca roku, w którym nastąpił zakup/wybudowanie zbywanej nieruchomości
• opodatkowany jest uzyskany ze sprzedaży dochód, liczony w różny sposób, w zależności od sposobu nabycia nieruchomości; stawka podatku każdorazowo wynosi tutaj 19%
• podatku nie oblicza się i nie wpłaca bezpośrednio po sprzedaży, a do końca kwietnia następnego roku podatkowego (w tym terminie należy też złożyć w urzędzie skarbowym PIT-39)
• podatnik jest uprawniony do ulgi mieszkaniowej.

Jak zauważył Dyrektora Krajowej Informacji Skarbowej w interpretacji indywidualnej z dnia 21 maja 2020 r., nr 0114-KDWP.4011.15.2020.1.KS1:

„(…) Do przychodów, o których mowa w art. 14 ust. 2 pkt 1, nie zalicza się przychodów z odpłatnego zbycia wykorzystywanych na potrzeby związane z działalnością gospodarczą oraz przy prowadzeniu działów specjalnych produkcji rolnej: budynku mieszkalnego, jego części lub udziału w takim budynku, lokalu mieszkalnego stanowiącego odrębną nieruchomość lub udziału w takim lokalu, gruntu lub udziału w gruncie albo prawa użytkowania wieczystego gruntu lub udziału w takim prawie, związanych z tym budynkiem lub lokalem, spółdzielczego własnościowego prawa do lokalu mieszkalnego lub udziału w takim prawie oraz prawa do domu jednorodzinnego w spółdzielni mieszkaniowej lub udziału w takim prawie. Przepis art. 30e stosuje się odpowiednio (art. 14 ust. 2c ww. ustawy).

Jeżeli zatem, przedmiotem odpłatnego zbycia jest budynek mieszkalny, jego część lub udział w takim budynku, lokal mieszkalny stanowiący odrębną nieruchomość lub udział w takim lokalu, grunt lub udział w gruncie albo prawo użytkowania wieczystego gruntu lub udział w takim prawie, związane z tym budynkiem lub lokalem, spółdzielcze własnościowe prawo do lokalu mieszkalnego lub udział w takim prawie oraz prawo do domu jednorodzinnego w spółdzielni mieszkaniowej lub udział w takim prawie, to wówczas przychody uzyskane z tej umowy sprzedaży nie stanowią przychodu z działalności gospodarczej.

W takim przypadku odpowiednie zastosowanie znajdzie przepis art. 30e ustawy o podatku od osób fizycznych, który określa sposób opodatkowania dochodu z odpłatnego zbycia nieruchomości i praw określonych w art. 10 ust. 1 pkt 8 lit. a–c. (…)

Biorąc pod uwadze treść analizowanych wyżej uregulowań prawnych stwierdzić należy, że w omawianej sprawie z tytułu odpłatnego zbycia przez Wnioskodawcę lokalu mieszkalnego, nie powstanie przychód z prowadzonej przez niego działalności gospodarczej, o którym mowa w art. 14 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, z uwagi na wyjątek (dotyczący lokali mieszkalnych) zawarty we wskazanym wyżej art. 14 ust. 2c ww. ustawy. W przedmiotowej sprawie nie ma znaczenia, że lokal mieszkalny nie został wpisany do ewidencji środków trwałych. Skutki podatkowe tej sprzedaży należy ocenić w kontekście przesłanek z art. 10 ust. 1 pkt 8 lit. a) ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych. (…)”