ZUS zwróci nadpłaty składek zabrane w ramach tarczy antykryzysowej

Przeczytaj także: Tarcza antykryzysowa: Jak uregulować składki ZUS przy częściowym zwolnieniu

Przypomnijmy, tarcza antykryzysowa wprowadziła pełne bądź częściowe zwolnienie z opłacania składek wybrane firmy przez okres trzech miesięcy, tj. marca, kwietnia i maja 2020 r. Pierwotnie zwolnienie przysługiwało tylko najmniejszym firmom, zgłaszającym do 9 ubezpieczonych, a następnie rozszerzono je na większe firmy, które zgłaszały maksymalnie 49 ubezpieczonych (tutaj zwolniono z opłacania połowę wykazanej składki). Szerzej na ten temat pisaliśmy w artykule Tarcza antykryzysowa: Jak uregulować składki ZUS przy częściowym zwolnieniu.

W celu skorzystania ze zwolnienia należało w terminie do końca czerwca 2020 r. złożyć w ZUS stosowny wniosek (na końcu przyjmowany wyłącznie elektronicznie). Wydawałoby się, że przedsiębiorca wnioskujący do ZUS mógł od niego uzyskać informację o pełnym zwolnieniu, połowicznym (w przypadku większych firm) bądź o odrzuceniu wniosku. Praktyka okazała się jednak w wielu przypadkach inna.

Otóż ZUS ograniczał stosowanie zwolnienia, gdy na koncie płatnika występowała nadpłata składek. Organ w pierwszej kolejności nadpłaty takie zaliczał na poczet zaległych składek, zaś zwolnienie stosował wyłącznie w stosunku do różnicy pomiędzy składami zadeklarowanymi a nieopłaconymi po uwzględnieniu nadpłaty.

Przykład
Załóżmy, że przedsiębiorca, opłacający składki wyłącznie za siebie (1 431,48 zł miesięcznie), posiadał w ZUS nadpłatę w kwocie 600 zł. W ramach tarczy antykryzysowej ZUS zastosował zwolnienie nie w wysokości 1 431,48 zł, a 831,48 zł. Występująca nadpłata została przez organ zaliczona na poczet pokrycia należnych składek

A zostawianie pewnych kwot nadpłat na koncie ZUS, zwłaszcza w przypadku podatników prowadzących działalność na własne imię i nazwisko bądź w formie spółki osobowej – jest częstą praktyką, mającą ich zabezpieczyć przed ewentualnymi niedopłatami, które rzutują na prawo do świadczenia chorobowego.

Jak podkreślał ZUS, jedynym sposobem na „ochronę” takiej nadpłaty było wystąpienie z wnioskiem o jej zwrot.

Jak przekonywał ZUS, obecnie nie ma prawnej możliwości odzyskania tak nadpłaconych pieniędzy. To się jednak zmieni. Art. 10 z dnia 24 lipca 2020 r. o zmianie ustawy o delegowaniu pracowników w ramach świadczenia usług oraz niektórych innych ustaw (Dz.U. z 2020 poz.1423) mówi bowiem, że W przypadku złożenia do dnia 30 czerwca 2020 r. wniosku o zwolnienie z obowiązku opłacenia należności z tytułu składek, o których mowa w art. 31zo ustawy zmienianej w art. 4, w brzmieniu dotychczasowym, zwalnia się z obowiązku opłacenia należnych składek wykazanych w deklaracji rozliczeniowej za marzec, kwiecień i maj 2020 r., w wysokości określonej w art. 31zo, także wówczas, gdy składki te zostały opłacone lub na poczet tych składek Zakład Ubezpieczeń Społecznych zaliczył z urzędu nienależnie opłacone składki. Opłacone składki lub zaliczone z urzędu nienależnie opłacone składki podlegają zwrotowi na zasadach określonych w art. 24 ustawy z dnia 13 października 1998 r. o systemie ubezpieczeń społecznych (Dz. U. z 2020 r. poz. 266, 321, 568, 695, 875 i 1291).

Zwolnieniu z obowiązku opłacenia podlegają należne składki wykazane w deklaracji rozliczeniowej za marzec, kwiecień i maj 2020 r. znane na dzień ponownego rozpatrzenia wniosku o zwolnienie z opłacenia składek.

Przytoczona regulacja zacznie obowiązywać 20 września 2020 r.

Na stronie ZUS czytamy: „(…) ZUS z urzędu (bez dodatkowego wniosku) ponownie rozpatrzy wnioski o zwolnienie z opłacania składek złożone do 30 czerwca przez płatników, którzy:

• posiadali nadpłatę,
  lub
• dokonali płatności składek, które pokryły składki za okresy objęte złożonym wnioskiem.

Wnioski te zostaną rozpatrzone nawet wtedy, gdy wcześniej ZUS odmówił zwolnienia z opłacania składek.

Przepisy wchodzą w życie 20 września 2020 r. Po tym terminie możliwe będzie umorzenie składek wykazanych w deklaracji rozliczeniowej. Płatnicy, którzy na wskazany w przepisach dzień:

• zgłosili do ubezpieczeń społecznych poniżej 10 ubezpieczonych, będą mogli uzyskać umorzenie w wysokości 100 proc. składek należnych,
• zgłosili do ubezpieczeń społecznych od 10 do 49 ubezpieczonych, będą mogli uzyskać umorzenie w wysokości 50 proc. składek należnych.

Jeżeli w związku z umorzeniem składek powstanie nadpłata, to zostanie ona zaliczona na poczet przyszłych składek lub będzie podlegać zwrotowi na wniosek płatnika.

W związku ze zmianą przepisów nie należy składać do ZUS wniosków o ponowne rozpatrzenie sprawy (ZUS rozpatrzy sprawę z urzędu – bez ponownego wniosku) ani o zwrot nadpłaty (o zwrot będzie można wystąpić po ustaleniu wysokości umorzenia tj. po 20 września 2020 r.).

O zwolnieniu z opłacania składek lub jego nowej wysokości ZUS poinformuje na Platformie Usług Elektronicznych (PUE) ZUS lub przekaże pismo za pośrednictwem poczty.(…)”

Reasumując po wejściu w życie nowych regulacji ZUS na nowo rozpatrzy wnioski o zwolnienie ze składek i rozpatrzy je bez uwzględniania występujących nadpłat. Czynności te przeprowadzi z urzędu.