Podstawa opodatkowania w PIT-28 za 2020 r.: odliczenia i ulga na złe długi

Przeczytaj także: Odliczenie darowizn na COVID-19 w PIT za 2020 r.

Dla kogo ryczałt?

Generalnie ryczałt kojarzy się z prowadzeniem działalności gospodarczej. W rzeczywistości natomiast ustawa o ryczałcie ewidencjonowanym przewiduje prawo do opodatkowania nim trzech różnych źródeł przychodu, tj.:

• pozarolniczej działalności gospodarczej
• umów najmu, podnajmu, dzierżawy, poddzierżawy lub innych umów o podobnym charakterze, które nie są zawierane w ramach prowadzonej pozarolniczej działalności gospodarczej,
• sprzedaży przetworzonych w sposób inny niż przemysłowy produktów roślinnych i zwierzęcych, z wyjątkiem przetworzonych produktów roślinnych i zwierzęcych uzyskanych w ramach prowadzonych działów specjalnych produkcji rolnej oraz produktów opodatkowanych podatkiem akcyzowym (sprzedaż rozliczana w ramach innych źródeł, o której mowa w art. 20 ust. 1c ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych.

Jakie odliczenia?

Jak zostało to już podkreślone na wstępie, ryczałt jest liczony od przychodów bez pomniejszania ich o koszty. Nie oznacza to jednak, że podatku należnego fiskusowi w żaden sposób nie można obniżyć. Zgodnie bowiem z art. 11 ust. 1 ustawy o ryczałcie ewidencjonowanym, od przychodów takich można odliczyć:

• stratę podatkową, o której mowa w art. 9 ust. 3-3b ustawy o PIT
• wydatki wskazane w art. 26 ust. 1 ustawy o PIT (a więc skorzystać tutaj można m.in. z ulgi rehabilitacyjnej, internetowej, darowizn do 6% przychodu) czy
• ulgę termomodernizacyjną określoną w art. 26h ust. 1 ustawy o PIT.

Zupełną nowością jest nowe odliczenie spowodowane pandemią koronawirusa. Otóż ryczałtowcy mogą na specjalnych zasadach odliczać darowizny przekazane na przeciwdziałanie COVID-19 jak tez darowizny na wsparcie oświaty w związku z COVID-19.

Zasady odliczania darowizn przekazywanych na przeciwdziałanie COVID-19 reguluje art. 57b ustawy o ryczałcie ewidencjonowanym, zaś zasady odliczania darowizn przekazanych na wsparcie oświaty w związku z COVID-19 reguluje art. 57e ustawy o ryczałcie ewidencjonowanym. Ile w ramach tych ulg można odliczyć? – wszystko zależy od daty darowizny. W przypadku darowizny przekazanej:

• od początku 2020 r. do dnia 30 kwietnia 2020 r. – odliczeniu podlega kwota odpowiadająca 200% wartości darowizny;
• w maju 2020 r. – odliczeniu podlega kwota odpowiadająca 150% wartości darowizny;
• od dnia 1 czerwca 2020 r. do dnia 30 września 2020 r. – odliczeniu podlega kwota odpowiadająca 100% wartości darowizny;
• od dnia 1 października 2020 r. do dnia 31 grudnia 2020 r. - odliczeniu podlega kwota odpowiadająca 200% wartości darowizny.

W pewnym ograniczonym zakresie odliczeniu podlegają też darowizny przekazane na powyższe cele za pośrednictwem organizacji pożytku publicznego. W przypadku tych darowizn przekazanych:

• do dnia 30 kwietnia 2020 r. – odliczeniu podlega kwota odpowiadająca 200% wartości darowizny;
• w maju 2020 r. – odliczeniu podlega kwota odpowiadająca 150% wartości darowizny.

Szczegóły opisaliśmy w artykule Odliczenie darowizn na COVID-19 w PIT za 2020 r.

Gdy różne stawki ryczałtu

Wskazane odliczenia pomniejszają podstawę opodatkowania ryczałtem. A tutaj stawki podatku mogą być bardzo różne. Dlatego konieczne jest podzielenie tych odliczeń pomiędzy wszystkie przychody podatnika, opodatkowane tymi stawkami. Stosuje się tutaj zasadę zgodnie z którą odliczeń tych dokonuje od każdego rodzaju przychodów w takim stosunku, w jakim przychód opodatkowany według danej stawki pozostaje w ogólnej kwocie przychodów uzyskanych w roku podatkowym. Oczywiście odliczenie to obejmuje jedynie kwoty nieodliczone w innych PIT-ach oraz niezaliczone do kosztów uzyskania przychodu. Przedstawmy to na przykładzie.

Załóżmy, że podatnik w 2020 r. osiągnął łączne przychody opodatkowane ryczałtem ewidencjonowanym w kwocie 110.000 zł, z czego 49.500 zł opodatkowane jest stawką ryczałtu 3% a pozostałe 60.500 zł stawką 5,5%. Podatnik ten jednocześnie chce odliczyć w sumie 4.000 zł, z czego w ramach ulgi rehabilitacyjnej kwotę 3.000 zł, ulgi internetowej 500 zł oraz przekazanych darowizn 500 zł.

1. Ustalenie udziału przychodów opodatkowanych wg poszczególnych stawek ryczałtu w przychodach ogółem:
   • stawka 3%: (49.500 zł / 110.000 zł) x 100% = 45%
   • stawka 5,5%: (60.500 zł / 110.000 zł) x 100% = 55%
2. Ustalenie wielkości odliczeń od przychodów opodatkowanych poszczególnymi stawkami ryczałtu:
   • stawka 3%: 4.000 zł x 45% = 1.800 zł
   • stawka 5,5%: 4.000 z x 55% = 2.220 zł
3. Ustalenie podstawy opodatkowania wg poszczególnych stawek ryczałtu po uwzględnieniu odliczeń:
   • stawka 3%: 49.500 zł – 1.800 zł = 47.700 zł
   • stawka 5,5%: 60.500 zł – 2.200 zł = 58.300 zł

Ulga na złe długi

Od 2020 r. na gruncie podatku dochodowego, w tym ryczałtu ewidencjonowanego, zaczęły obowiązywać regulacje bardzo zbliżone do tych w ustawie o VAT w zakresie tzw. ulgi na złe długi. Mówiąc w pewnym uproszczeniu, gdy dana wierzytelność w określonym terminie nie zostanie uregulowana (lub zbyta), to wierzyciel może co do zasady pomniejszyć swoje przychody o wartość tej wierzytelności, a dłużnik jest obowiązany doliczyć ją do swoich przychodów. Zwiększenia i zmniejszenia uwzględnia się w zeznaniu podatkowym składanym za rok podatkowy, w którym upłynęło 90 dni od dnia upływu terminu zapłaty określonego na fakturze lub rachunku lub w umowie. Zwiększenia/zmniejszenia dokonuje się, jeżeli do dnia złożenia zeznania wierzytelność nie została uregulowana lub zbyta, a zobowiązanie - nie zostało uregulowane.

Informacje o wierzycielach oraz dłużnikach, jak też wartościach nieotrzymanych wierzytelności i nieopłaconych zobowiązań, wykazuje się na formularzu PIT/WZR, stanowiącym załącznik do zeznania PIT-28.