Śmierć małżonka a wspólne rozliczenie roczne PIT 2013

Przeczytaj także: Wspólne rozliczenie podatkowe małżonków za rok 2009

Rozpatrzmy następującą sytuację: Mąż podatniczki zmarł 7 stycznia 2014 r. W latach poprzednich rozliczali się oni wspólnie, niemniej PIT-a za rok 2013 nie zdążyli złożyć przed śmiercią. Czy podatniczka mimo śmierci męża przed złożeniem zeznania, będzie się mogła rozliczyć wspólnie z nim?

Instytucja wspólnego opodatkowania małżonków została określona w art. 6 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych. Wynika z niego m.in. że co do zasady małżonkowie podlegają odrębnemu opodatkowani od osiąganych przez nich dochodów. Niemniej małżonkowie podlegający nieograniczonemu obowiązkowi podatkowemu, między którymi istnieje przez cały rok podatkowy wspólność majątkowa, pozostający przez cały rok podatkowy w związku małżeńskim, mogą być, na wspólny wniosek wyrażony w zeznaniu podatkowym, opodatkowani łącznie od sumy swoich dochodów, po uprzednim odliczeniu, odrębnie przez każdego z małżonków, kwot które dochody te pomniejszają. W tym przypadku podatek określa się na imię obojga małżonków w podwójnej wysokości podatku obliczonego od połowy łącznych dochodów małżonków.

Art. 6a przytoczonej ustawy wskazuje przy tym, że wniosek o łączne opodatkowanie dochodów małżonków, między którymi istniała w roku podatkowym wspólność majątkowa, może być także złożony przez podatnika, który:

1. zawarł związek małżeński przed rozpoczęciem roku podatkowego, a jego małżonek zmarł w trakcie roku podatkowego;
2. pozostawał w związku małżeńskim przez cały rok podatkowy, a jego małżonek zmarł po upływie roku podatkowego przed złożeniem zeznania podatkowego.

Co za tym idzie, ustawodawca w określonych sytuacjach dopuszcza, aby wdowa lub wdowiec mogli się rozliczyć ze zmarłym małżonkiem. Jak wynika z powyższego, niekiedy jest to możliwe aż przez dwa lata podatkowe.

W takiej sytuacji znalazła się właśnie podatniczka z naszego przykładu. Co za tym idzie, będzie mogła ona rozliczyć się z nieżyjącym małżonkiem nie tylko za rok 2013 (o czym mówi pkt 2 przytoczonego przepisu), ale także za rok 2014 (jako że jego śmierć nastąpiła w takcie trwania tego roku podatkowego, a więc wystąpiła sytuacja określona w pkt 1 przytoczonego przepisu).

Nie można jednak zapominać, że rozliczenie z nieżyjącym już małżonkiem będzie możliwe pod warunkiem, że nie wystąpią przesłanki negatywne wspólnego rozliczenia. Otóż wdowa lub wdowiec może skorzystać z możliwości preferencyjnego opodatkowania, jednakże pod warunkiem, że do żadnego z małżonków nie miały zastosowania przepisy regulujące opodatkowanie 19% podatkiem liniowym, przepisy ustawy o zryczałtowanym podatku dochodowym (z wyjątkiem opodatkowania ryczałtem przychodów z tzw. najmu prywatnego), lub ustawy o podatku tonażowym.

Warto także pamiętać, iż wdowa lub wdowiec, który ma prawo do preferencji polegającej na wspólnym rozliczeniu z małżonkiem, nie może się rozliczyć jako osoba samotnie wychowująca dziecko.