Podział majątku likwidowanej spółki jawnej z podatkiem dochodowym

Przeczytaj także: Wystąpienie ze spółki cywilnej i jej likwidacja w podatku dochodowym

Sposób opodatkowania dochodu zależny od statusu wspólnika

Mimo, że spółka jawna osób fizycznych posiada zdolność prawną, to nie ma osobowości prawnej i jej dochody nie stanowią odrębnego przedmiotu opodatkowania.

Opodatkowaniu podlegają natomiast dochody poszczególnych wspólników tej spółki. Dochód z udziału w spółce jawnej podlega opodatkowaniu podatkiem dochodowym od osób fizycznych, jeżeli wspólnikami spółki są osoby fizyczne. Zatem to cywilnoprawny status wspólników spółki decyduje o sposobie opodatkowania ich dochodów z udziału w tej spółce.

Rozwiązanie spółki nie musi wiązać się z jej likwidacją

Kodeks spółek handlowych, jako powody rozwiązania spółki jawnej, wymienia m.in. jednomyślną uchwałę wszystkich wspólników, ogłoszenie upadłości spółki, śmierć wspólnika lub ogłoszenie jego upadłości, wypowiedzenie umowy spółki przez wspólnika bądź też prawomocne orzeczenie sądu.

Wskazane w Kodeksie spółek handlowych rozwiązanie spółki osobowej skutkuje zakończeniem działalności gospodarczej. W przypadku wystąpienia przesłanek do rozwiązania spółki należy przeprowadzić jej likwidację. Jednakże nie jest to rozwiązanie obligatoryjne. Decyzją wszystkich wspólników może nastąpić inny sposób zakończenia działalności spółki.

Zakończenie działalności spółki może odbyć się również na zasadzie umownego podziału majątku spółki między jej dotychczasowych wspólników. Taki sposób zakończenia działalności skutkuje obowiązkiem ewentualnej dopłaty na rzecz tego wspólnika, który w naturze otrzymał majątek o wartości mniejszej niż wartość przypadającego na niego udziału.

Kwestie sporne interpretacji indywidualnej

W związku z wypowiedzeniem umowy spółki przez jednego ze wspólników, zamierzają oni podjąć jednomyślną uchwałę o zakończeniu działalności spółki bez przeprowadzania postępowania likwidacyjnego oraz zawrzeć porozumienie dotyczące sposobu podziału majątku spółki.

W wyniku porozumienia wspólnicy zrezygnowali z podziału całego majątku na dwie równe części, gdyż byłoby to gospodarczo nieuzasadnione oraz niemożliwe bez powstania współwłasności niektórych składników majątkowych.

Każdy ze wspólników przejął na własność umówioną część majątku spółki, który stanowią zabudowane nieruchomości wraz z najemcami prowadzącymi tam działalność handlowo-usługową. Przejęte nieruchomości wspólnicy wykorzystają w prowadzonych indywidualnie działalnościach gospodarczych. W związku z tym, że podzielone składniki majątku nie są jednakowej wartości, wspólnik, któremu przypadła większa część majątku, zobowiązał się do dokonania dopłaty na rzecz drugiego wspólnika celem wyrównania należnego mu udziału.
Zadano następujące pytania.

Czy otrzymana przez wspólnika spółki jawnej dopłata, stanowi środki pieniężne otrzymane przez wspólnika z tytułu likwidacji spółki osobowej, o których mowa w art. 14 ust. 3 pkt 10 ustawy o PIT i wobec tego nie podlega opodatkowaniu tym podatkiem? Czy przejęcie przez jednego ze wspólników spółki jawnej składników jej majątku, połączone z obowiązkiem dokonania dopłaty na rzecz drugiego wspólnika, na poczet wyrównania należnego mu udziału, będzie podlegało opodatkowaniu podatkiem dochodowym od osób fizycznych?

W opinii zainteresowanych, żadna z dokonanych czynności nie będzie wywoływała obowiązku podatkowego na gruncie ustawy o PIT.

Wspólnicy powołali się na art. 14 ust. 2 pkt 17 lit. b i art. 14 ust. 3 pkt 10 i 12 lit. b ww. ustawy, wskazując, że do przychodów z działalności gospodarczej:

• nie zalicza się środków pieniężnych otrzymanych przez wspólnika spółki niebędącej osobą prawną z tytułu likwidacji takiej spółki oraz;
• nie zalicza się przychodów z odpłatnego zbycia składników majątku otrzymanych w związku z likwidacją spółki niebędącej osobą prawną lub wystąpieniem wspólnika z takiej spółki – jeżeli od pierwszego dnia miesiąca następującego po miesiącu, w którym nastąpiła likwidacja spółki niebędącej osobą prawną lub nastąpiło wystąpienie wspólnika z takiej spółki, do dnia ich odpłatnego zbycia upłynęło sześć lat i odpłatne zbycie nie następuje w wykonaniu działalności gospodarczej.

Stanowisko organu

Dyrektor Krajowej Informacji Skarbowej nie zgodził się z tym stanowiskiem. Wyjaśnił, iż uzyskanie spłaty w związku z nierównym przekazaniem majątku rozwiązanej spółki osobowej wspólnikowi wykracza poza regulację powołanych przepisów. W opinii organu należałoby ją zakwalifikować jako czynność prawną mającą charakter odpłatnego zbycia.
„Żaden przepis ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych nie wyłącza z kategorii przychodów, ani nie zwalnia z opodatkowania tym podatkiem tego typu przysporzenia majątkowego. Z uwagi na to, że przyczyną (źródłem) tej spłaty jest wcześniejsze funkcjonowanie wspólników w spółce jawnej, następnie jej rozwiązanie i przekazanie majątku spółki tylko jednemu ze wspólników – przychód uzyskany z tej spłaty odpłatnego zbycia powinien zostać zakwalifikowany do źródła, o którym mowa w art. 10 ust. 1 pkt 3 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, tj. do pozarolniczej działalności gospodarczej.”

Jednocześnie organ podkreślił, że przejęcie przez drugiego ze wspólników spółki jawnej składników jej majątku połączone z obowiązkiem dokonania dopłaty (spłaty) na rzecz drugiego wspólnika nie będzie podlegało opodatkowaniu podatkiem dochodowym od osób fizycznych na moment ich nabycia.