Prywatny najem: dwie formy opodatkowania?

Przeczytaj także: Działalność gospodarcza i prywatny najem w deklaracji i ewidencji VAT

Rozpatrzmy następującą sytuację: Małżonkowie posiadają nieruchomość (budynek gospodarczy) należącą do ich majątku wspólnego. Budynek ten postanowili wynająć w ramach najmu prywatnego (poza prowadzoną działalnością gospodarczą). Czy jest możliwe, aby mąż rozliczał przychody z tego tytułu na zasadach ogólnych wg skali podatkowej, a żona płaciła ryczał ewidencjonowany?

Art. 10 ust. 1 pkt 6 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych (dalej updof) mówi, że jednym ze źródeł przychodów jest najem, podnajem, dzierżawa, poddzierżawa oraz inne umowy o podobnym charakterze, w tym również dzierżawa, poddzierżawa działów specjalnych produkcji rolnej oraz gospodarstwa rolnego lub jego składników na cele nierolnicze albo na prowadzenie działów specjalnych produkcji rolnej, z wyjątkiem składników majątku związanych z działalnością gospodarczą.

Dochody z tego źródła są opodatkowane na zasadach określonych w tejże ustawie, wg skali podatkowej, chyba że podatnicy złożą właściwemu naczelnikowi urzędu skarbowego pisemne oświadczenia o wyborze opodatkowania w formie ryczałtu od przychodów ewidencjonowanych, na zasadach określonych w ustawie o zryczałtowanym podatku dochodowym. Wynika to z art. 9a ust. 6 updof.

W przypadku najmu nieruchomości stanowiącej własność wspólną małżonków, co do zasady uzyskane z tego źródła przychody każdy rozlicza po połowie (art. 8 ust. 1 i 2 w zw. z ust. 3 updof). Dzięki temu, każdy z nich osobno wybiera także sposób opodatkowania przychodu uzyskanego z tego źródła. Żaden z przepisów nie nakazuje w takim przypadku stosowania jednakowych zasad opodatkowania przez obojga małżonków. Nie ma zatem przeciwwskazań, aby jedno z nich opodatkowało uzyskany przychód na zasadach ogólnych wg skali podatkowej, zaś drugie ryczałtem ewidencjonowanym.

Trzeba tutaj jednak pamiętać, że w przypadku wyboru ryczałtu ewidencjonowanego należy o tym powiadomić właściwego naczelnika urzędu skarbowego w terminie do (art. 9 ust. 4 ustawy o ryczałcie ewidencjonowanym):

• 20 dnia miesiąca następującego po miesiącu, w którym podatnik osiągnął pierwszy przychód z takiego najmu
• do końca roku, jeżeli pierwszy taki przychód zostanie uzyskany dopiero w grudniu danego roku

Tak złożone zawiadomienie jest ważne także w latach następnych (a co za tym idzie, nie ma potrzeby jego ponownego składania), chyba że podatnik postanowi zmienić sposób rozliczania przychodów z prywatnego najmu na zasady ogólne. Wtedy o zmianie tej trzeba zawiadomić właściwego naczelnika urzędu skarbowego (w terminie do 20 stycznia danego roku).

W przypadku małżonków, między którymi istnieje wspólność majątkowa, możliwe jest jednak opodatkowanie przychodów z prywatnego najmu tylko przez jednego z nich. W tym celu także należy złożyć stosowne oświadczenie naczelnikowi urzędu skarbowego, w terminie do 20 dnia miesiąca następującego po miesiącu, w którym został otrzymany pierwszy w roku podatkowym przychód z tego źródła.

Ważne!!!
Małżonkowie, którzy chcą skorzystać z prawa opodatkowania całości przychodu z najmu prywatnego przez jednego z nich są obowiązani do 20 stycznia każdego roku podatkowego złożyć oświadczenie w tym zakresie. Na obowiązek taki wskazał m.in. Dyrektor Izby Skarbowej w Warszawie w interpretacji indywidualnej z dnia 03.02.2011 r. nr IPPB1/415-1127/10-2/EC .