Oświadczenie o formie opodatkowania: ryczałt

Przeczytaj także: Działalność gospodarcza i prywatny najem w deklaracji i ewidencji VAT

Podstawową formą opodatkowania osiąganych dochodów z pozarolniczej działalności gospodarczej są zasady ogólne wg skali podatkowej. Podobnie jest w przypadku źródła przychodów potocznie nazywanego prywatnym najmem. Jednakże zarówno w zakresie pozarolniczej działalności gospodarczej (z pewnymi wyjątkami) jak i prywatnego najmu podatnicy mogą skorzystać z alternatywnej formy opodatkowania, jaką jest ryczałt ewidencjonowany (przy czym w przypadku działalności gospodarczej jest to jedna z kilku alternatyw). O fakcie wybrania takiego sposobu rozliczania się z uzyskiwanych przychodów trzeba jednak powiadomić fiskusa. Termin powiadomienia jest różny w zależności od tego, jakiego źródła przychodów stosowne oświadczenie ma dotyczyć oraz czy jest to działalność „nowa” czy też kontynuowana. Szczegółowe regulacje w tym zakresie znalazły się w ustawie z dnia 20 listopada 1998 r. o zryczałtowanym podatku dochodowym od niektórych przychodów osiąganych przez osoby fizyczne (dalej ustawa o ryczałcie)

Rozpoczęcie działalności/prywatnego najmu
Art. 9 ust. 1 ustawy o ryczałcie mówi, że podatnik rozpoczynający prowadzenie pozarolniczej działalności gospodarczej, jeżeli zamierza skorzystać z opodatkowania w formie ryczałtu od przychodów ewidencjonowanych na dany rok podatkowy, oświadczenie w tym zakresie może złożyć na podstawie przepisów o swobodzie działalności gospodarczej. Dodajmy w tym miejscu, że przepis w takim brzmieniu (umożliwiający zgłoszenie przedsiębiorcom rozpoczynającym działalność wybór zryczałtowanej formy opodatkowania w momencie rejestrowania działalności gospodarczej w urzędzie miasta/gminy) obowiązuje od 1 lipca 2011 r. w ramach wdrażania kolejnego etapu „jedno okienko”. Dzięki takiej konstrukcji przytoczonego przepisu, oraz przepisów ustawy o swobodzie działalności gospodarczej, podatnik rozpoczynający prowadzenie firmy (w tym także w formie spółki cywilnej, przy czym tutaj muszą je złożyć wszyscy wspólnicy) może złożyć oświadczenie o wyborze ryczałtu od przychodów ewidencjonowanych w urzędzie miasta/gminy łącznie z wnioskiem o wpis do CEIDG (Centralnej Ewidencji i Informacji Działalności Gospodarczej).

Jeżeli jednak podatnik z powyższego sposobu nie skorzysta, pisemne oświadczenie składa naczelnikowi urzędu skarbowego właściwemu według miejsca swojego zamieszkania nie później niż w dniu uzyskania pierwszego przychodu.

Inaczej jest w przypadku podatników trudniących się prywatnym najmem. Tutaj, zgodnie z art. 9 ust. 4 ustawy o ryczałcie, podatnik rozpoczynający osiąganie takich przychodów w trakcie roku podatkowego składa pisemne oświadczenie o wyborze opodatkowania w formie ryczałtu od przychodów ewidencjonowanych za dany rok podatkowy naczelnikowi urzędu skarbowego właściwemu według miejsca zamieszkania podatnika nie później niż do 20 dnia miesiąca następującego po miesiącu, w którym osiągnął pierwszy przychód z tego tytułu (czyli de facto w terminie pierwszej wpłaty należnego ryczałtu w danym roku), albo do końca roku podatkowego, jeżeli pierwszy taki przychód osiągnął w grudniu roku podatkowego.

Podatnicy kontynuujący prowadzenie działalności/prywatnego najmu
Inaczej jest w przypadku podatników, którzy działalność gospodarczą prowadzili w roku/latach wcześniejszych, bądź uzyskiwali w tych latach przychody z prywatnego najmu. Jeżeli ci zdecydują się na opłacanie podatku dochodowego z tych źródeł w formie ryczałtu ewidencjonowanego, są obowiązani złożyć pisemne oświadczenie w tym zakresie naczelnikowi urzędu skarbowego właściwemu według miejsca ich zamieszkania w terminie do dnia 20 stycznia danego roku podatkowego. Ta jedna zasada dotyczy zarówno podatników prowadzących pozarolniczą działalność gospodarczą zamierzających płacić ryczałt ewidencjonowany jak i podatników zamierzających płacić podatek w tej formie z prywatnego najmu.

Należy przy tym pamiętać, że raz złożone oświadczenie ważne jest także w latach następnych – do momentu jego zmiany w terminie do dnia 20 stycznia danego roku podatkowego. Wybraną formę opodatkowania (z pewnymi nielicznymi wyjątkami) należy stosować przez cały rok – w tym okresie nie ma możliwości jej zmiany.