Zaległe należności budżetowe = odsetki podatkowe?

Przeczytaj także: Odsetki od zaległości jako koszty firmy?

Wprawdzie w ww. przepisie mowa jest o odsetkach od należności budżetowych, to w odniesieniu do podatników chodzi o odsetki od zobowiązań budżetowych. Jak stanowi art. 5 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. - Ordynacja podatkowa (Dz. U. z 2012 r. poz. 749 ze zm.), zobowiązaniem podatkowym jest wynikające z obowiązku podatkowego zobowiązanie podatnika do zapłacenia na rzecz Skarbu Państwa, województwa, powiatu albo gminy podatku w wysokości, w terminie oraz w miejscu określonych w przepisach prawa podatkowego (przez które - zgodnie z art. 3 pkt 2 O.p. - rozumie się m.in. przepisy ustaw podatkowych oraz przepisy aktów wykonawczych wydanych na podstawie ustaw podatkowych).

Wobec powyższego, do zobowiązań podatkowych zalicza się:
a) podatki takie jak:

• dochodowy od osób prawnych,
• dochodowy od osób fizycznych,
• od towarów i usług oraz akcyzowy,
• rolny i leśny,
• od spadków i darowizn,
• od nieruchomości,
• od środków transportowych,
• od gier,
• od czynności cywilnoprawnych;

b) wpłaty dokonywane na podstawie innych ustaw, do których stosuje się niektóre przepisy ustawy - Ordynacja podatkowa;
są to:

• składki na ubezpieczenia społeczne, także na ubezpieczenie zdrowotne i Fundusz Gwarantowanych Świadczeń Pracowniczych,
• wpłaty na Państwowy Fundusz Rehabilitacji Osób Niepełnosprawnych,
• wpłaty z zysku przedsiębiorstw państwowych,
• wpłaty z zysku jednoosobowych spółek Skarbu Państwa,
• należności celne,
• składki na Fundusz Pracy,
• odsetki od opłat za korzystanie ze środowiska oraz administracyjne kary pieniężne za przekroczenie lub naruszenie warunków korzystania ze środowiska.

Zatem kosztu uzyskania przychodów nie stanowią odsetki za zwłokę z tytułu nieterminowych wpłat wyżej wymienionych zobowiązań. Ponadto odsetki otrzymane w związku ze zwrotem nadpłaconych zobowiązań podatkowych nie są przychodem (por. art. 12 ust. 4 pkt 7 ustawy o PDOP).

Do kosztów uzyskania przychodu zalicza się natomiast:

1. Opłatę prolongacyjną, o której mowa w art. 57 Ordynacji podatkowej
   Opłata prolongacyjna to opłata m.in. za odroczenie terminu płatności podatku lub rozłożenie zapłaty podatku na raty. Organ podatkowy ustala tę opłatę w drodze decyzji, od kwoty podatku lub zaległości podatkowej. Opłata prolongacyjna należy do wydatków, które nie zostały wyłączone z kosztów podatkowych. Oznacza to, że będzie ona kosztem podatkowym, gdy podatnik wykaże jej związek z przychodami. Naszym zdaniem, związek tej opłaty z przychodami jest bezsprzeczny. Opłata prolongacyjna jest bowiem wydatkiem, który podatnik musi ponieść, aby uzyskać możliwość odroczenia terminu płatności albo rozłożenia tej płatności na raty. To z kolei może wpłynąć na poprawę sytuacji finansowej podatnika, niekiedy nawet warunkować jego dalsze funkcjonowanie, a więc zdolność do generowania przychodów.
   
   Opłata ta może być uznawana za koszt uzyskania przychodów, jeżeli została naliczona i wpłacona wraz z należnością główną w terminie ustalonym przez urząd skarbowy przy odroczeniu lub rozłożeniu na raty zobowiązań podatkowych.
2. Odsetki od niepodatkowych należności budżetowych, do których nie stosuje się przepisów Ordynacji podatkowej
   
   Zalicza się do nich wszystkie inne poza podatkami należności o charakterze publicznoprawnym, których obowiązek rozliczania z budżetem państwa lub budżetami samorządowymi powstaje w związku z prowadzeniem działalności zgodnej z istniejącym porządkiem prawnym.
   Są to wszelkiego rodzaju należności:
   • o charakterze cywilnoprawnym, nawet gdy należności pobierane są na rzecz wyżej wymienionych budżetów, np. opłaty z tytułu użytkowania wieczystego gruntów, opłaty dodatkowe z tytułu oddania mienia Skarbu Państwa do korzystania spółkom pracowniczym na podstawie przepisów ustawy o prywatyzacji przedsiębiorstw państwowych,
   • które wiążą się z bezpośrednim świadczeniem organów Państwa lub gmin na rzecz konkretnego podatnika, jako bezpośredni (lub w formie zryczałtowanej) zwrot kosztów funkcjonowania tych organów, np. opłaty sądowe lub opłaty notarialne.
3. Odsetki, o których mowa w art. 16e ust. 1 pkt 4 ustawy o PDOP, naliczane w przypadku wprowadzenia składnika majątku do ewidencji środków trwałych zaliczonego uprzednio od razu w koszty ze względu na przewidywany okres używania równy lub krótszy niż rok, kiedy faktyczny okres używania przekroczy rok.