Podmioty powiązane: oznaczenie TP w JPK_VAT

Przeczytaj także: Sprzedaż VAT marża czyli towary używane w JPK_VAT z deklaracją

Szczegółowy zakres ewidencji sporządzanej na potrzeby podatku VAT określa rozporządzenie Ministra Finansów, Inwestycji i Rozwoju z dnia 15.10.2019 r. w sprawie szczegółowego zakresu danych zawartych w deklaracjach podatkowych i w ewidencji w zakresie podatku od towarów i usług. Jego § 10 ust. 4 pkt 3 wskazuje, że w przypadku istnienia powiązań między nabywcą a dokonującym dostawy towarów lub usługodawcą, o których mowa w art. 32 ust. 2 pkt 1 ustawy VAT, przy wykazaniu transakcji w ewidencji VAT po stronie podatku należnego dla JPK_V7M/JPK_V7K należy stosować oznaczenie TP. Przytoczony przepis ustawy o VAT mówi zaś, że chodzi tutaj o powiązania, które zostały zdefiniowane w art. 23m ust. 1 pkt 5 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych i art. 11a ust. 1 pkt 5 ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych.

Z dniem 1 stycznia 2022 r., w ramach tzw. Polskiego Ładu powyższe przepisy ustaw o podatku dochodowym zostały znowelizowane (rozszerzone) dla celów tych podatków, a w rezultacie także dla podatku VAT (tutaj bowiem ustawodawca wprost się odnosi do regulacji zawartych w ustawach o podatku dochodowym). W rezultacie obecnie podmiotami powiązanymi są:

1. podmioty, z których jeden podmiot wywiera znaczący wpływ na co najmniej jeden inny podmiot, lub
2. podmioty, na które wywiera znaczący wpływ:
   • ten sam inny podmiot lub
   • małżonek, krewny lub powinowaty do drugiego stopnia osoby fizycznej wywierającej znaczący wpływ na co najmniej jeden podmiot, lub
3. spółkę niebędącą osobą prawną i jej wspólnika, lub,
4. spółkę komandytową, spółkę komandytowo-akcyjną mającą siedzibę lub zarząd na terytorium RP, i jej komplementariusza, lub
5. spółkę jawną będącą podatnikiem podatku dochodowego od osób prawnych, i jej wspólnika, lub
6. podatnika i jego zagraniczny zakład.

Przez wywieranie znaczącego wpływu należy natomiast rozumieć:

1. posiadanie bezpośrednio lub pośrednio co najmniej 25%:
   a) udziałów w kapitale lub
   b) praw głosu w organach kontrolnych, stanowiących lub zarządzających, lub
   c) udziałów lub praw do udziału w zyskach, stratach lub majątku, lub ich ekspektatywy, w tym jednostek uczestnictwa i certyfikatów inwestycyjnych, lub,
2. faktyczną zdolność osoby fizycznej do wpływania na podejmowanie kluczowych decyzji gospodarczych przez osobę prawną lub jednostkę organizacyjną nieposiadającą osobowości prawnej, lub
3. pozostawanie w związku małżeńskim albo występowanie pokrewieństwa lub powinowactwa do drugiego stopnia.

Posiadanie pośrednio udziału lub prawa, o którym mowa wyżej, oznacza zaś sytuację, w której jeden podmiot posiada w drugim podmiocie udział lub prawo za pośrednictwem innego podmiotu lub większej liczby podmiotów, przy czym wielkość posiadanego pośrednio udziału lub prawa odpowiada:

1. wielkości udziału albo prawa łączącego dowolne dwa podmioty spośród wszystkich podmiotów uwzględnianych przy ustalaniu posiadania pośrednio udziału lub prawa - w przypadku gdy wszystkie wielkości udziałów lub praw łączących te podmioty są równe;
2. najniższej wielkości udziału lub prawa łączącego podmioty, pomiędzy którymi wielkość posiadanego pośrednio udziału lub prawa jest ustalana - w przypadku gdy wielkości udziałów lub praw łączących te podmioty są różne;
3. sumie wielkości posiadanych pośrednio udziałów lub praw - w przypadku gdy podmioty, pomiędzy którymi wielkość posiadanego pośrednio udziału lub prawa jest ustalana, łączy więcej niż jeden posiadany pośrednio udział lub prawo.

Oznaczenia TP należy stosować do poszczególnych dowodów (nie tylko faktur) ujmowanych w ewidencji sprzedaży, jeżeli dana czynność zostanie objęta obowiązkiem oznaczania. W pytaniach i odpowiedziach dotyczących JPK_VAT z deklaracją wyjaśniono, że oznaczenie TP może dotyczyć przykładowo:

• dokumentu zbiorczego, oznaczanego dodatkowo WEW, który obejmuje transakcje zwolnione przedmiotowo, dla których nie ma obowiązku wystawiania faktur, lub
• nieodpłatnego przekazania towarów, lub
• nieodpłatnego świadczenia usług zrównanych na potrzeby VAT z odpłatną dostawą/odpłatnym świadczeniem usług.

Jeżeli dokument zawiera zarówno transakcje z podmiotami powiązanymi, jak i transakcje z innymi podmiotami, to należy oznaczyć cały dokument w pliku JPK_VAT znacznikiem TP.