TSUE: potwierdzenie faktury korygującej

Przeczytaj także: TSUE: Potwierdzenie faktury VAT korygującej

Od dawna trwa już spór podatników z organami podatkowymi w sprawie konieczności posiadania potwierdzenia odbioru faktury korygującej przez nabywcę w celu obniżenia VAT należnego. Organy podatkowe konsekwentnie uznają, że uzyskanie tego potwierdzenia jest konieczne. Powołują się w tym względzie na literalne brzmienie art. 29 ust. 4a ustawy o VAT, który stanowi, że w przypadku, gdy podstawa opodatkowania ulega zmniejszeniu w stosunku do podstawy określonej w wystawionej fakturze, obniżenia podstawy opodatkowania podatnik dokonuje pod warunkiem posiadania, przed upływem terminu do złożenia deklaracji podatkowej za dany okres rozliczeniowy, w którym nabywca towaru lub usługi otrzymał korektę faktury, potwierdzenia otrzymania korekty faktury przez nabywcę. Uzyskanie ww. potwierdzenia po wskazanym terminie uprawnia podatnika do uwzględnienia korekty faktury za okres rozliczeniowy, w którym potwierdzenie to uzyskano. Oznacza to generalnie, że sprzedawca nie ma prawa obniżenia VAT należnego wcześniej niż nabywca skoryguje VAT naliczony (obniżenia VAT naliczonego dokonuje się, co do zasady, w miesiącu/kwartale otrzymania korekty).

Przypominamy, że niekiedy potwierdzenie otrzymania korekty przez nabywcę nie jest konieczne. Dotyczy to np. eksportu, WDT, dostawy mediów. Szczegółowe regulacje w tym zakresie zawiera art. 29 ust. 4b ustawy o VAT. Kwestie te jednak tu pomijamy.

Sądy zazwyczaj uznawały, że przepisy unijne nie nakładają na podatników obowiązku posiadania potwierdzenia odbioru faktury korygującej przez nabywcę, stąd też uzyskiwanie tego potwierdzenia w celu obniżenia VAT należnego nie jest konieczne.

Sprawą tą zajął się ostatnio również Trybunał Sprawiedliwości Unii Europejskiej (TS UE) na skutek pytania prejudycjalnego zmierzającego zasadniczo do ustalenia, czy wymóg polegający na uzależnieniu obniżenia podstawy opodatkowania wynikającej z pierwotnej faktury od posiadania przez podatnika potwierdzenia otrzymania korekty faktury przez nabywcę towarów lub usług mieści się w pojęciu warunków, o których mowa w art. 90 ust. 1 dyrektywy 2006/112/WE Rady z dnia 28 listopada 2006 r. w sprawie wspólnego systemu podatku od wartości dodanej, i czy zasady neutralności podatku VAT oraz proporcjonalności sprzeciwiają się takiemu wymogowi.

Przypomnijmy, że wspomniany art. 90 ust. 1 dyrektywy VAT stanowi, że m.in. w przypadku obniżenia ceny po dokonaniu dostawy, podstawa opodatkowania jest stosownie obniżana na warunkach określonych przez państwa członkowskie.

TS UE w wyroku z 26 stycznia 2012 r. w sprawie C-588/10 uznał:
"(...) Wymóg polegający na uzależnieniu obniżenia podstawy opodatkowania wynikającej z pierwotnej faktury od posiadania przez podatnika potwierdzenia otrzymania korekty faktury doręczonego przez nabywcę towarów lub usług mieści się w pojęciu warunków, o których mowa w art. 90 ust. 1 dyrektywy Rady 2006/112/WE z dnia 28 listopada 2006 r. w sprawie wspólnego systemu podatku od wartości dodanej.

Zasady neutralności podatku od wartości dodanej oraz proporcjonalności co do zasady nie sprzeciwiają się takiemu wymogowi. (...)"

W uzasadnieniu TS UE wyjaśnił jednak, że jeżeli uzyskanie w rozsądnym terminie przez dostawcę towarów lub usług zwrotu nadwyżki podatku VAT uiszczonej na rzecz organów podatkowych na podstawie pierwotnej faktury jest niemożliwe lub nadmiernie utrudnione, to zasady neutralności podatku VAT i proporcjonalności wymagają, by dane państwo członkowskie umożliwiło podatnikowi wykazanie przed organami podatkowymi przy użyciu innych środków, że:

1. dochował on należytej staranności w okolicznościach danej sprawy celem upewnienia się, że nabywca towarów lub usług jest w posiadaniu korekty faktury i że zapoznał się z nią, oraz że
2. dana transakcja została w rzeczywistości zrealizowana na warunkach określonych w owej korekcie faktury.

W tym celu, zdaniem TS UE, mogą posłużyć kopie korekty faktury i pisma z przypomnieniem skierowane do nabywcy towarów lub usług celem wysłania potwierdzenia odbioru oraz dowody zapłaty lub przedłożenie dokumentów księgowych umożliwiających określenie kwoty rzeczywiście zapłaconej na rzecz podatnika z tytułu danej transakcji przez nabywcę towarów lub usług.

Choć uzasadnienie wyroku daje pewne możliwości co do obniżenia VAT należnego bez posiadania potwierdzenia odbioru korekty przez nabywcę, to wydaje się, że w praktyce nie będzie ono często stosowane.

Na zakończenie zaznaczamy, że potwierdzenie odbioru korekty może być dokonane w dowolnej formie. Może to być np. podpis na korekcie, otrzymanie tzw. "zwrotki" przy wysyłce pocztowej za potwierdzeniem odbioru, czy potwierdzenie odbioru dokumentu w formie elektronicznej.


Wydawnictwo Podatkowe GOFIN – wydawca czasopism, Gazety Podatkowej i serwisów internetowych dostarczających specjalistycznej wiedzy z zakresu podatków, rachunkowości, ubezpieczeń i prawa pracy.