Podatek CIT od spółki komandytowej

Przeczytaj także: Spółka komandytowa rozliczy faktury od wspólnika

Rozumiejąc działanie Ministerstwa Finansów zmierzające do ochrony interesów budżetu w tym tzw. uszczelnienie systemu oraz dostrzegając, iż część proponowanych zmian należy uznać za zasadną, nie sposób jednak pozytywnie oceniać projektu, który wprowadza zmiany systemowe, a za taką należy uznać objęcie opodatkowaniem podatkiem od osób prawnych spółki osobowej (komandytowej i komandytowo-akcyjnej), bez wstępnej analizy i konsultacji samych założeń do ustawy.

Przedstawiona w projekcie ustawy koncepcja opodatkowania spółki komandytowej podatkiem od osób prawnych zaskoczyła przedsiębiorców. Krótki okres na konsultacje projektu, brak w projekcie odpowiednich przepisów przejściowych wprowadza zaniepokojenie wśród przedsiębiorców i świadczy o braku stabilności systemu podatkowego. Taki sposób reformowania systemu podatkowego i podejścia organów państwa do przedsiębiorców musi niepokoić. Działalność gospodarcza wymaga planowania krótko i długookresowego. Niepewność co do zasad i wysokości opodatkowania, trybu wprowadzania zmian w tym zakresie wpływa niekorzystnie na prowadzenie firm. Przedsiębiorcy oczekują stabilności systemu prawno-podatkowego oraz rozwiązań stymulujących rozwój gospodarki, szczególnie w obecnej sytuacji spowolnienia gospodarczego.

Obawy przedsiębiorców budzą także trudne do przewidzenia skutki prawno-podatkowe wprowadzenia nowych przepisów, niepokój o to czy wszystko zostanie odpowiednio uregulowane i jakie finalnie byłby ewentualne przepisy przejściowe.

W ocenie BCC konieczne jest opracowanie całościowej koncepcji reformy podatków dochodowych, a w szczególności wprowadzenie ustawy o podatku dochodowym od przedsiębiorstw, to znaczy rozdzielenie przepisów związanych z podatkiem od dochodów uzyskiwanych z działalności gospodarczej od podatku od dochodów osobistych.

I. Włączenie spółek komandytowo-akcyjnych oraz spółek komandytowych w zakres podmiotowy ustawy CIT
1. Projekt zakłada objęcie spółek komandytowych przepisami ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych. Zgodnie z uzasadnieniem Projektu, objęcie wspomnianymi przepisami spółek komandytowych jest uzasadnione zbliżonym statusem komandytariuszy (sp. k) oraz akcjonariuszy spółek komandytowo-akcyjnych (SKA).

2. Obecnie spółka komandytowa stanowi jedną z podstawowych form prowadzenia działalności dla małych i średnich przedsiębiorców. Cechą charakterystyczną spółki komandytowej jest podział pomiędzy wspólników odpowiadających wobec wierzycieli bez ograniczeń (komplementariusze) oraz wspólników odpowiedzialnych do wysokości sumy komandytowej (komandytariusze).

3. Propozycja objęcia przepisami ustawy o podatku dochodowym spółki komandytowej zrównuje - z perspektywy przepisów prawa podatkowego, komandytariuszy ze wspólnikami spółek kapitałowych. W przypadku udziałowców lub akcjonariuszy mamy do czynienia ze wspólnikami, którzy są inwestorami kapitałowymi, co do zasady nie uczestniczącymi w prowadzeniu spraw spółki. Praktyka gospodarcza pokazuje zaś, iż pozycja komandytariuszy w spółce nie jest pochodną wniesionego wkładu, ale zaangażowania w prowadzenie działalności w ramach spółki komandytowej.

4. Dodać należy, iż w praktyce nie powstały wątpliwości co do zasad opodatkowania wspólników spółek komandytowych. Nie jest to zatem powód nowelizacji poszerzającej krąg podatników. Tym samym dopatrywać się można jedynie fiskalnych motywów jakie stoją za planowanymi zmianami.

Mimo niepodważalnej autonomii prawa podatkowego należy mieć na względzie że przepisy podatkowe nie działają w próżni, oderwaniu od innych gałęzi prawa a objęcie opodatkowaniem podatkiem od osób prawnych spółki osobowej, jest, co do zasady możliwe jednak winno być wprowadzane jako element przemyślanych i systemowych zmian.

W naszej opinii zmiany dotyczące spółek komandytowo-akcyjnych oraz spółek komandytowych zaproponowane przez Ministerstwo Finansów w Projekcie są sprzeczne z Konstytucją Rzeczpospolitej Polskiej z dnia 2 kwietnia 1997 r. (Dz. U. z 1997 r., Nr 78, poz. 483, ze zm., dalej: „Konstytucja RP"), prawem wspólnotowym oraz nie realizują stawianych im celów.

1) Niekonstytucyjność regulacji dotyczących SKA i sp. k.
a) Naruszenie zasady równości wobec prawa (art. 32 Konstytucji RP)
W naszej ocenie proponowane przepisy dotyczące opodatkowania SKA i sp. k. naruszają zasadę równego traktowania podmiotów o tożsamych cechach rodzajowych. Zgodnie ze stanowiskiem prezentowanym w orzecznictwie Trybunału Konstytucyjnego (dalej: „TK"):

„(...) Rozpatrując zarzut niezgodności zaskarżonego przepisu z art. 32 ust. 1 Konstytucji trzeba przypomnieć, że Trybunał Konstytucyjny wielokrotnie wskazywał, iż zasada równości w prawie polega na tym, iż „wszystkie podmioty prawa (adresaci norm prawnych), charakteryzujące się daną cechą istotną (relewantną) w równym stopniu, mają być traktowane równo, a więc według jednakowej miary, bez zróżnicowań zarówno dyskryminujących, jak i faworyzujących. Równość wobec prawa to także zasadność wybrania tego, a nie innego kryterium zróżnicowania podmiotów (adresatów) prawa" (wyrok TK z 16 października 2007 r., sygn. akt SK 63/06, por. także wyrok TK z 6 marca 2012 r., sygn. akt K 15/08, oraz wyrok TK z 26 października 2004 r., sygn. akt SK 7/04).