Należności licencyjne z tytułu korzystania z oprogramowania bez podatku u źródła w Polsce

Przeczytaj także: Transgraniczny zakup usług niematerialnych: kiedy podatek u źródła?

Produkcja gier komputerowych

Spółka akcyjna jako rezydent Polski podlega w kraju nieograniczonemu obowiązkowi podatkowemu. Jest zarejestrowanym czynnym podatnikiem VAT. Trudni się produkcją i wydawaniem gier komputerowych, które w rozumieniu prawa autorskiego stanowią utwór multimedialny, czyli taki, który zawiera w sobie szereg wkładów twórczych, połączonych celem wspólnego rozpowszechniania w kraju i za granicą.

Nabycie licencji na korzystanie z oprogramowania

W ramach swojej działalności spółka nabywa od zagranicznych kontrahentów licencję na korzystanie i modyfikowanie utworów multimedialnych, będących w fazie prototypowej, a więc rozumianych jako utwory nieukończone zgodnie z art. 1 ust. 3 ustawy o prawie autorskim i prawach pokrewnych. Kontrahenci mają siedziby w Maroko, RPA i Niemczech. Przy wypłacie należności licencyjnych spółka posiada aktualne certyfikaty rezydencji tychże kontrahentów.

Co z podatkiem u źródła?

Spółka akcyjna wystąpiła do Dyrektora Krajowej Informacji Skarbowej z wnioskiem o wydanie interpretacji prawa podatkowego dotyczącego podatku dochodowego od osób fizycznych w zakresie istnienia po stronie spółki obowiązku poboru podatku u źródła w związku z płatnościami dokonywanymi na rzecz jej kontrahentów z krajów, takich jak: Maroko, RPA i Niemcy. Chodziło o należności płacone im przez spółkę z tytułu udzielenia licencji na testowanie stworzonych przez nich utworów multimedialnych w fazie prototypowej.

Zlecenie stworzenia utworu

Biorąc za przykład jednego z kontrahentów, przedmiotem umowy między polską firmą a marokańskim wykonawcą jest stworzony przez niego utwór multimedialny na zlecenie spółki. Dalej to spółka weryfikuje, czy ów utwór nie zawiera zakazanych, niedozwolonych treści i sprawdza jego funkcjonalność. W uproszczeniu współpraca obu podmiotów polega na wykorzystaniu kreatywności i pomysłów wykonawcy w celu stworzenia utworów multimedialnych o potencjale gospodarczym.

Należności licencyjne a umowy ws. unikania opodatkowania

Polska firma stała na stanowisku, że w ramach wypłaty ww. należności zagranicznym kontrahentom z krajów, takich jak: Niemcy, RPA i Maroko, nieposiadającym siedziby, zarządu ani miejsca zamieszkania na terytorium RP, nie jest zobowiązana do pobierania podatku u źródła, bo należności te nie są należnościami licencyjnymi, o jakich mowa w zawartych przez Polskę z tymi krajami umowach ws. unikania podwójnego opodatkowania.

Zgodnie z art. 12 ust. 3 Konwencji między Rządem Rzeczypospolitej Polskiej a Rządem Królestwa Maroka w sprawie unikania podwójnego opodatkowania i zapobiegania uchylaniu się od opodatkowania w zakresie podatków od dochodu i majątku, sporządzonej w Rabacie dnia 24 października 1994 r. (Dz. U. z 1996 r., nr 110, poz. 529), określenie „należności licencyjne” obejmują wszelkiego rodzaju należności płacone za użytkowanie lub prawo do użytkowania wszelkich praw autorskich do dzieła literackiego, artystycznego lub naukowego, włącznie z filmami dla kin, wszelkiego patentu, znaku fabrycznego lub handlowego, wzoru lub modelu, planu, tajemnicy technologii lub procesu produkcyjnego, za prawo użytkowania lub prawo do użytkowania urządzenia przemysłowego, handlowego lub naukowego, lub za informacje dotyczące doświadczenia w dziedzinie przemysłowej, handlowej lub naukowej; należności licencyjne obejmują również prowizje, honoraria i wynagrodzenia z tytułu pomocy technicznej, usług świadczonych przez personel, jak i z tytułu prac badawczych.

Niekorzystna dla przedsiębiorcy interpretacja organu

27 maja 2021 r. dyrektor KIS wydał niekorzystną dla przedsiębiorcy interpretację. Zdaniem dyrektora przedmiotem ochrony polskiego prawa autorskiego i praw pokrewnych są wszelkiego rodzaju przejawy twórczości człowieka o indywidualnym charakterze, bez względu na to, czy są to dzieła artystyczne, naukowe, czy literackie. Dodatkowo program komputerowy został sklasyfikowany wprost przez ustawodawcę jako podlegający ochronie prawa autorskiego.

Organ przywołał treść art. 74 ust. 1 ustawy o prawie autorskim i prawach pokrewnych, zgodnie z którym programy komputerowe podlegają ochronie jak utwory literackie. Ponadto wskazał na art. 74 ust. 2, który mówi, że ochrona przyznana programowi komputerowemu obejmuje wszystkie formy jego wyrażenia. W opinii organu znaczenia nie ma więc fakt, że ustawodawca wymienia program komputerowy w ustawie o prawach autorskich obok dzieła naukowego czy literackiego.

Przenosząc to na grunt polsko-marokańskiej umowy (Konwencji) ws. unikania podwójnego opodatkowania, organ stwierdził, że oba państwa posłużyły się sformułowaniami obejmującymi całość chronionych praw autorskich na gruncie polskiej ustawy. Stąd fakt, iż program komputerowy został zdefiniowany jako przedmiot prawa autorskiego, jest wystarczający do konkluzji, że związane z nim należności licencyjne należą do katalogu należności licencyjnych, o których mowa w tej umowie.

W opinii dyrektora KIS polska spółka uzyskuje od zagranicznego kontrahenta możliwość do powielania gier komputerowych, ich eksploatacji. Tym samym nabywa prawo do użytkowania praw majątkowych do oprogramowania komputerowego, a należności za te prawa stanowią należności licencyjne. Dlatego też firma będzie zobowiązana pobierać przy ich wypłacie zryczałtowany podatek dochodowy w odpowiedniej wysokości.

Umowy ws. unikania podwójnego opodatkowania ważniejsze

Wojewódzki Sąd Administracyjny w Gdańsku zgodził się z organem, że art. 29 ust. 1 pkt 1 polskiej ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych wyraża zasadę, że opodatkowaniu w Polsce tym podatkiem podlegają przychody nierezydentów z tytułu praw autorskich i pokrewnych, uzyskane na terytorium RP. Jednakże w ust. 2 tego artykułu ustawodawca zaznaczył, że ww. przepis należy stosować z uwzględnieniem zawartych przez Polskę umów ws. unikania podwójnego opodatkowania. Warunkiem zastosowania wynikającej z takiej umowy stawki, w tym nawet niepobrania podatku, jest udokumentowanie miejsca siedziby nierezydenta certyfikatem rezydencji.

Celem wspomnianych umów międzynarodowych jest przede wszystkim określenie reguł umożliwiających uniknięcie podwójnego opodatkowania. W pewien sposób umowy te ograniczają więc prawo wewnętrzne obu krajów, które umowę zawarły, tworząc warunki bezpieczeństwa prawnego dla państw i podatników. Także Konstytucja RP stanowi, że ratyfikowana umowa międzynarodowa ma pierwszeństwo przed ustawą.

Autonomia prawa autorskiego i prawa podatkowego

Sąd nie zgodził się z organem podatkowym także w tej kwestii, że sam fakt zakwalifikowania programu komputerowego jako utworu chronionego przez polskie prawo autorskie pozwala stwierdzić, że należności licencyjne z tytułu jego użytkowania są objęte definicją ustaloną w dwustronnej Konwencji. To, że wynikająca z prawa autorskiego ochrona przysługuje tak samo programom komputerowym i utworom literackim, nie oznacza, że oba te dobra można traktować identycznie w zakresie opodatkowania. Prawo autorskie nie reguluje kwestii podatkowych, więc podobnie jest w drugą stronę.

Oprogramowanie komputerowe to nie to samo, co utwór literacki

Należności licencyjnych z tytułu korzystania z oprogramowania komputerowego nie można utożsamiać z należnościami licencyjnymi za korzystanie z utworu literackiego, artystycznego czy naukowego, skoro przez ustawodawcę oprogramowanie traktowane jest jako odrębny rodzaj utworu. Także w Komentarzu do art. 12 ust. 3 Modelowej Konwencji OECD zawarto, że nie można mówić o tożsamości pojęć „program komputerowy” i „dzieło literackie”, użytych w tej Konwencji.

Sporne należności licencyjne nie mogą być opodatkowane w Polsce

Sąd zauważył, że Polska skorzystała z możliwości dostosowania przepisu dotyczącego należności licencyjnych z tytułu korzystania z praw do oprogramowania komputerowego w umowach z krajami, takimi jak: Kazachstan, Portugalia i Norwegia. Mając na uwadze powyższe ustalenia, gdański sąd uchylił zaskarżoną przez spółkę interpretację dyrektora KIS, bo jak orzekł:

… skoro w art. 12 ust. 3 Konwencji, definiując należności licencyjne, nie wymieniono należności z tytułu korzystania z oprogramowania komputerowego (utworów multimedialnych), a stosownie do art. 3 ust. 2 Konwencji, mając na uwadze obowiązujący w Polsce porządek prawny, nie można tych należności przyporządkować do żadnej z wymienionych tam grup, w konsekwencji, nie mogą być opodatkowane w państwie ich powstania. Z tego względu opisane we wniosku Spółki o wydanie interpretacji należności licencyjne nie będą podlegały opodatkowaniu u źródła, tj. w Polsce. (wyrok WSA w Gdańsku z 3 listopada 2021 r., sygn. akt I SA/Gd 1097/21)