Faktura VAT RR a zaliczka na produkty rolne

Przeczytaj także: Odliczenie z faktury VAT RR a fundusz promocji

Rozpatrzmy następującą sytuację: W miesiącu sierpniu 2012 r. przedsiębiorca (czynny podatnik VAT) wpłacił na konto bankowe rolnika ryczałtowego zaliczkę na poczet zakupu od niego we wrześniu bydła. Czy w związku z tą transakcją należy wystawić fakturę zaliczkową? Jak docelowo rozliczyć transakcję zakupu na potrzeby podatku VAT?

Przede wszystkim należy pamiętać, że w stosunku do zakupów płodów rolnych od rolników ryczałtowych nie mamy do czynienia ze zwykłym podatkiem naliczonym a zryczałtowanym zwrotem podatku. Stawka tego zryczałtowanego zwrotu podatku wynosi obecnie 7% kwoty należnej z tytułu dostawy produktów rolnych pomniejszonej o kwotę zryczałtowanego zwrotu podatku.

Także sposób dokumentowania zakupu produktów rolnych jest tutaj zupełnie inny, aniżeli w przypadku innych transakcji kupna sprzedaży. Otóż trzeba przede wszystkim pamiętać, że to nabywca produktów rolnych od rolnika ryczałtowego jest obowiązany do wystawienia faktury dokumentującej czynność zakupu tych produktów. Faktura ta winna być oznaczona jako Faktura VAT RR. Zawiera ona przy tym pewne specyficzne elementy, które nie występują w standardowych fakturach. Tryb ich wystawiania oraz niezbędne elementy określa art. 116 ustawy o podatku VAT (podczas gdy w pozostałych przypadkach szczegóły wystawiania faktur zostały uregulowane w stosownym rozporządzeniu wykonawczym wydanym przez właściwego ministra do spraw finansów publicznych na podstawie ustawowego upoważnienia).
Wskazany wyżej przepis ustawy, jak też żaden z pozostałych regulujących kwestie rozliczania transakcji zawieranych z rolnikami ryczałtowymi, nie odnosi się do obowiązku wystawienia faktury zaliczkowej z tytułu zapłacenia takowej zaliczki na poczet przyszłych zakupów od rolnika ryczałtowego.

Z drugiej strony ustawodawca wskazał dodatkowe elementy, jakie winny znaleźć się na fakturze VAT RR w przypadku, gdy wcześniej rolnik otrzymał zaliczkę na poczet towarów, których zakup został udokumentowany ową fakturą. Otóż w takim przypadku zgodnie z art. 116 ust. 9 pkt 1 ustawy o VAT na fakturze potwierdzającej zakup produktów rolnych należy podać dane identyfikacyjne dokumentu potwierdzającego dokonanie tej wpłaty (zaliczki).

Ponadto zgodnie z art. 116 ust. 2 pkt 6 ustawy o VAT, faktura taka winna zawierać obligatoryjnie m.in. jednostkę miary i ilość nabytych produktów rolnych oraz oznaczenie (opis) klasy lub jakości tych produktów.

Niewątpliwie w przypadku wpłacenia zaliczki określenie powyższych bardzo szczegółowych informacji nie jest możliwe na etapie wpłacania zaliczki (z uwagi chociażby na specyfikę towaru tutaj występującego).

Zdaniem autora należy zatem uznać, że w przypadku opisywanych wyżej transakcji nie ma obowiązku wystawienia faktury zaliczkowej z tytułu wpłaconej zaliczki, a cała transakcje będzie rozliczona dopiero w fakturze VAT RR dokumentującej faktycznie nabycie produktów rolnych od rolnika ryczałtowego.

Na zakończenie przypomnijmy, iż wykazana na fakturze VAT RR kwota zryczałtowanego zwrotu podatku zwiększa u nabywcy kwotę podatku naliczonego podlegającego odliczeniu w rozliczeniu za okres, w którym dokonano zapłaty tej faktury (przy czym dosyć mocno ustawodawca ograniczył tutaj termin przekazania takiej zapłaty, aby wykazana na fakturze kwota zryczałtowanego zwrotu podatku mogła stać się podatkiem naliczonym). Warunkiem dodatkowym jest tutaj obowiązek przekazania należności na rachunek bankowy rolnika. W dowodzie potwierdzającym dokonanie tej zapłaty (czyli np. przelewie bankowym) winny znaleźć się dane faktury, której dotyczą (jej datę oraz numer).