Kwota zmniejszająca większa od zaliczki na podatek

Przeczytaj także: Umowa o pracę: zaokrąglanie zaliczki na podatek

Rozpatrzmy następującą sytuację: Firma zatrudniła pracownika na 1/5 etatu. Jego miesięczne wynagrodzenie zostało określone w wysokości 350 zł. Pracownik złożył temu pracodawcy PIT-2. Przy obliczaniu zaliczki na podatek okazało się, iż jest ona niższa od kwoty zmniejszającej podatek. Jak w takiej sytuacji powinna postąpić firma?

Osoby fizyczne, osoby prawne oraz jednostki organizacyjne nie posiadające osobowości prawnej, zwane dalej "zakładami pracy", są obowiązane jako płatnicy obliczać i pobierać w ciągu roku zaliczki na podatek dochodowy od osób, które uzyskują od tych zakładów przychody ze stosunku służbowego, stosunku pracy, pracy nakładczej lub spółdzielczego stosunku pracy, zasiłki pieniężne z ubezpieczenia społecznego wypłacane przez zakłady pracy, a w spółdzielniach pracy - wypłaty z tytułu udziału w nadwyżce bilansowej. Tak stanowi art. 31 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych.

Zasady ustalania zaliczek zostały natomiast określone w art. 32 ustawy. Ust. 3 tego przepisu stanowi, iż zaliczkę na podatek zmniejsza się o kwotę stanowiącą 1/12 kwoty zmniejszającej podatek, określonej w pierwszym przedziale obowiązującej skali podatkowej, jeżeli pracownik przed pierwszą wypłatą wynagrodzenia w roku podatkowym złoży zakładowi pracy oświadczenie według ustalonego wzoru, w którym stwierdzi, że:

1. nie otrzymuje emerytury lub renty za pośrednictwem płatnika,
2. nie osiąga dochodów z tytułu członkostwa w rolniczej spółdzielni produkcyjnej lub innej spółdzielni zajmującej się produkcją rolną,
3. nie osiąga dochodów z działalności gospodarczej bądź prywatnego najmu, od których jest obowiązany opłacać zaliczki na zasadach ogólnych,
4. nie otrzymuje świadczeń pieniężnych od organu zatrudnienia lub od biura terenowego Funduszu Gwarantowanych Świadczeń Pracowniczych,
5. ten zakład pracy jest właściwy do stosowania tego zmniejszenia.

Oświadczenie to nosi symbol PIT-2.

Gdy kwota zmniejszająca podatek przekracza wysokość zaliczki, należy ją odliczyć w wysokości zaliczki. Pełną kwotę zmniejszającą podatek odliczy w takiej sytuacji sam pracownik w zeznaniu rocznym, pod warunkiem jednak, iż uzyska odpowiednio wysoki dochód.

Przypomnijmy w tym miejscu, iż w sytuacji, gdy obliczona składka na ubezpieczenie zdrowotne przekracza obliczoną zaliczkę na podatek dochodowy, należy ją ograniczyć do wysokości zaliczki (art. 83 ust. 1 ustawy z dnia 27 sierpnia 2004 r. o świadczeniach opieki zdrowotnej finansowanych ze środków publicznych), co w naszej sytuacji spowoduje, iż składka ta wyniesie 0 zł.

Przykład przy zastosowaniu powyższych założeń

1. Przychód podlegający opodatkowaniu: 350 zł
2. Składki na ubezpieczenie społeczne :
   350 zł x 9,76% + 350 zł x 1,5% + 350 zł x 2,45% = 47,99 zł
3. Koszty uzyskania przychodu: 111,25 zł
4. Podstawa obliczenia zaliczki na podatek dochodowy:
   350 zł – 47,99 zł – 111,25 zł = 190,76 = 191 zł
5. Zaliczka na podatek:
   191 zł x 18% = 34,38
6. Zaliczka na podatek po pomniejszeniu o kwotę zmniejszającą podatek:
   34,38 zł – 46,33 zł = 0,00 zł
7. Podstawa wymiaru składki na ubezpieczenie zdrowotne:
   350 zł – 47,99 zł =302,01 zł
8. składka na ubezpieczenie zdrowotne:
   9%: 27,18 zł – po ograniczeniu do wysokości zaliczki na podatek: 0 zł
   7,75%: 23,41 zł – po ograniczeniu do wysokości zaliczki na podatek: 0 zł
9. Do wypłaty:
   350 zł – 47,99 = 302,01 zł