Samochodu "wprowadzonego do firmy" nie można sprzedać na VAT-marżę

Przeczytaj także: Sprzedaż samochodu używanego z fakturą VAT ale bez podatku?

Rewolucji w podejściu fiskusa do opodatkowania marżą nie tylko towarów handlowych, czyli kupionych po to, by je od razu sprzedać, doczekaliśmy się w 2014 r., kiedy to istotnie zostały zmodyfikowane zasady korzystania ze zwolnienia dla dostawy towarów używanych. Mówiąc w pewnym uproszczeniu od 2014 r. tylko podatnicy wykonujący czynności zwolnione nie muszą się martwić VAT-em przy sprzedaży towarów używanych. Cała reszta (czyli znakomita większość firm) zaś transakcje takie winna opodatkować (z reguły stawką podstawową).

W związku z tym od początku 2014 r. (z pewnym zastrzeżeniem, nad którym nie będziemy się rozwodzić) sprzedaż używanych samochodów osobowych, wykorzystywanych w firmach, została objęta 23% stawką VAT. Nabywca takiego pojazdu natomiast podatek naliczony co do zasady może odliczyć jedynie w ograniczonym zakresie (mówiąc dokładniej w 50%).

Dlatego też zaczęto się zastanawiać, jak tego podatku uniknąć. Rozwiązanie przyniosło opodatkowanie marżą które - jak się okazuje, może mieć zastosowanie nie tylko do towarów handlowych.

Organy nagle zaczęły przyznawać (wcześniej twierdziły zgoła co innego), że opodatkowanie marżą może mieć zastosowanie nie tylko dla towarów handlowych, ale także składników majątku wykorzystywanych (służących) w działalności gospodarczej w postaci chociażby środków trwałych. Ważne tutaj jest, aby podatnik kupił towar używany i docelowo (nawet w czasie bliżej nieokreślonym) zamierzał go sprzedać.

Oczywiście nie można zapominać także o tym, iż zakup takiego składnika majątku musiał nastąpić w odpowiedni sposób czyli:

1. Na umowę kupna sprzedaży od osoby prywatnej (zarówno w kraju jak i za granicą)
2. Na fakturę od innej firmy, o ile sprzedaż korzystała ze zwolnienia określonego w art. 43 ust. 1 pkt 2 ustawy o VAT (a więc przewidzianego dla towarów używanych), tudzież sprzedawca korzystał ze zwolnienia z uwagi na obroty
3. Na fakturę VAT marża

Zakup mógł także nastąpić od podatnika podatku od wartości dodanej (czyli od firmy z zagranicy), o ile sama transakcja była opodatkowana na podstawie regulacji odpowiadających polskim przepisom, o których mowa wyżej w pkt 2 i 3 (tutaj dodatkowo podatnik musi posiadać dokumenty potwierdzające nabycie na zasadach marży; z reguły jest to odpowiednia adnotacja na samej fakturze). Mówiąc zatem w pewnym uproszczeniu, jeżeli przy zakupie VAT nie wystąpił (nie jest wykazany na fakturze), sprzedaż towaru używanego może zostać dokonana na zasadach VAT-marża.

Problem w tym, że takiego rozwiązania nie można stosować automatycznie, o czym niekiedy zdarza nam się zapominać, zwłaszcza gdy działa to na naszą niekorzyść. A sytuacji nietypowych u nas nie brakuje. Przykładem jest samochód kupiony wprawdzie na fakturę VAT marża czy umowę kupna sprzedaży, ale prywatnie bez planowanej jego sprzedaży i dopiero po pewnym czasie wprowadzony do firmy.
Dyrektor Izby Skarbowej w Katowicach w interpretacji indywidualnej z dnia 29.06.2015 r., nr IBPP2/4512-286/15/AZ uznał, że przy sprzedaży takiego pojazdu w ramach firmy nie można skorzystać z opodatkowania marżą.

Jak czytamy w interpretacji: „(...) Jak wynika z przepisu art. 120 ust. 4 ustawy, warunkiem niezbędnym do zastosowania tej procedury jest określenie, że towar – samochód (także w sytuacji, gdy samochód ten przed odprzedażą zamierzał podatnik użytkować dla potrzeb prowadzonej działalności gospodarczej) został jednak nabyty ostatecznie w celu odprzedaży.
Z okoliczności sprawy wynika, że Wnioskodawca nabył samochód prywatnie na podstawie umowy kupna - sprzedaży, wprowadził go na stan środków trwałych i użytkował dla potrzeb prowadzonej działalności gospodarczej ale nie planował odsprzedaży.

Tak więc warunek przepisu art. 120 ust. 4 ustawy nie został spełniony, bowiem podatnik, co prawda, nabył samochód od osoby fizycznej, jednak nie w celu odprzedaży.
Zatem Wnioskodawcy nie będzie przysługiwało prawo do zastosowania szczególnej procedury VAT – marża, przewidzianej w art. 120 ust. 4 ustawy (...)”

Innym przykładem, gdzie należy zwiększyć czujność, jest VAT w rolnictwie. Rolnicy bowiem często podatku od towarów i usług nie rozliczają od samego początku prowadzenia gospodarstwa. Z reguły też posiadają na stanie „środki trwałe” kupione przed rejestracją VAT w postaci różnych maszyn rolniczych nabytych jako nowe bądź używane na „zwykłe” faktury, niemniej od których VAT-u nie odliczono właśnie z uwagi na brak statusu czynnego podatnika VAT.
Ich obecna sprzedaż (przez już czynnych podatników VAT - rolników) również nie może nastąpić w procedurze marży.