Faktury korygujące: zasady rozliczania VAT

Przeczytaj także: TSUE: potwierdzenie faktury korygującej

1. Obniżenie podatku należnego

Faktury korygujące służą do zmiany danych dotyczących dokonanej transakcji, a także do poprawiania błędów w części zasadniczej faktury, tj. części, która określa przedmiot sprzedaży wraz z wartością sprzedaży, stawką podatkową i kwotą podatku. Nie ma jednak przeszkód, aby fakturą korygującą skorygować również inne błędy, w tym także te, które dotyczą danych sprzedawcy i nabywcy.

W sytuacji gdy podstawa opodatkowania ulega zmniejszeniu w stosunku do podstawy określonej w wystawionej fakturze, albo gdy stwierdzono pomyłkę na fakturze pierwotnej, skutkującą zawyżeniem kwoty podatku należnego, zgodnie z art. 29 ust. 4a ustawy o VAT obniżenia podstawy opodatkowania podatnik dokonuje pod warunkiem posiadania, przed upływem terminu do złożenia deklaracji podatkowej za dany okres rozliczeniowy, w którym nabywca towaru lub usługi otrzymał korektę faktury, potwierdzenia otrzymania korekty faktury przez nabywcę.

Jeżeli natomiast podatnik uzyska potwierdzenie otrzymania przez nabywcę towaru lub usługi korekty faktury po terminie złożenia deklaracji podatkowej za dany okres rozliczeniowy, to może uwzględnić korektę faktury za okres rozliczeniowy, w którym potwierdzenie to uzyskał. Takie zasady wynikają z literalnego brzmienia przepisów ustawy o VAT.

Uwaga
Korekta zmniejszająca zobowiązanie podatkowe, wynikająca z faktury korygującej ujmowana jest przez wystawiającego w bieżąco składanej deklaracji VAT i nie wymaga korygowania deklaracji, w której rozliczona została faktura pierwotna.

Przykład
Podatnik w dniu 13 stycznia 2012 r. wystawił na rzecz spółki Beta fakturę korygującą, dokumentującą udzielony rabat w wysokości 1.000 zł netto, plus VAT w kwocie 230 zł. Spółka Beta otrzymała tę fakturę w dniu 20 stycznia 2012 r. Jeżeli potwierdzenie odbioru faktury korygującej wpłynie do podatnika do dnia 27 lutego 2012 r., czyli przed terminem do złożenia deklaracji za miesiąc, w którym nabywca otrzymał fakturę korygującą, wówczas obniżenia podatku należnego należy dokonać w rozliczeniu za styczeń.

W sytuacji gdyby potwierdzenie to podatnik otrzymał w dniach 28-29 lutego 2012 r., wówczas obniżenie podatku należnego dokonane będzie w deklaracji za luty.

Jeżeli natomiast potwierdzenie wpłynie do podatnika w jednym z kolejnych miesięcy, wówczas obniżenie podatku należnego będzie miało miejsce w deklaracji za ten miesiąc, w którym podatnik potwierdzenie to otrzyma.

Z przepisu wprost nie wynika w jakiej formie należy potwierdzać fakt odbioru faktury korygującej przez adresata. W praktyce pojawiła się w tym względzie dość duża dowolność, od podpisu kontrahenta składanego na kopii faktury korygującej poprzez tzw. "zwrotkę" przy wysyłce pocztowej za potwierdzeniem odbioru, aż do korespondencji zwykłej lub za pomocą środków elektronicznych.

Na ogół dowolność ta jest akceptowana przez organy podatkowe. Potwierdzenie tego stanowiska odnajdujemy np. w interpretacji Dyrektora Izby Skarbowej w Katowicach z dnia 12 października 2011 r., nr IBPP2/443-1133/11/RSz, w której wyjaśniono m.in. co następuje: "(…) Ustawodawca nie sprecyzował, w jakiej formie nabywca ma dokonać potwierdzenia odbioru faktury korygującej. Potwierdzenie faktu otrzymania przez nabywcę towarów i usług faktury korygującej, może być dokonane w dowolnej formie, np. poprzez zwrotne potwierdzenie odbioru wysłanej pocztą - w formie listu poleconego - przesyłki zawierającej fakturę korygującą, może to być odrębne pisemne potwierdzenie faktu otrzymania faktury korygującej, również w formie elektronicznej lub przesłana zwrotnie kopia podpisanej faktury korygującej. Zatem, żaden przepis nie określa specjalnej formy, w jakiej potwierdzenie odbioru faktury korygującej byłoby wymagane. Istotne jest, aby sprzedawca towarów lub usług dla celów rozliczenia podatku należnego od sprzedaży posiadał informację, z której jednoznacznie wynika, iż nabywca otrzymał fakturę korygującą sprzedaż. (…)"

2. Zmniejszenie podatku naliczonego przez nabywcę

W przypadku gdy nabywca towaru lub usługi otrzymał korektę faktury, o której mowa w art. 29 ust. 4a lub 4c, a więc faktury zmniejszającej kwotę podatku, jest on obowiązany do zmniejszenia kwoty podatku naliczonego w rozliczeniu za okres, w którym tę korektę faktury otrzymał. Zasada ta określona została w przepisie art. 86 ust. 10a ustawy o VAT.

Przykład
Jan K. otrzymał w dniu 19 stycznia 2012 r. fakturę korygującą, dokumentującą uzyskany rabat z tytułu transakcji dokonanej w listopadzie 2011 r. Podatnik potwierdził odbiór faktury korygującej i ujął ją w rozliczeniu za styczeń 2012 r.

W sytuacji gdy podatnik nie obniżył kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego określonego w fakturze, której korekta dotyczy, a prawo do takiego obniżenia mu przysługuje, zmniejszenie kwoty podatku naliczonego uwzględnia się w rozliczeniu za okres, w którym podatnik dokonuje tego obniżenia.

Przykład
Podatnik w dniu 27 grudnia 2011 r. otrzymał fakturę dokumentującą zakup usług telekomunikacyjnych z terminem płatności wyznaczonym na 16 stycznia 2012 r. W dniu 9 stycznia otrzymał fakturę korygującą zmniejszającą kwotę należności. Podatnik powinien ująć fakturę korygującą w ewidencji sprzedaży za styczeń wraz z fakturą pierwotną.

3. Brak obowiązku posiadania potwierdzenia odbioru faktury korygującej

Art. 29 ust. 4a regulujący zasady obniżania podstawy opodatkowania na podstawie wystawionych faktur korygujących sformułowany jest kategorycznie i umożliwia dokonanie tej korekty po spełnieniu ww. warunku posiadania potwierdzenia odbioru faktury korygującej przez nabywcę.