eGospodarka.pl
eGospodarka.pl poleca

eGospodarka.plPodatkiInterpretacje i wyjaśnienia › Zbycie wierzytelności czyli przychód z praw majątkowych w rocznym PIT

Zbycie wierzytelności czyli przychód z praw majątkowych w rocznym PIT

2021-07-02 13:56

Zbycie wierzytelności czyli przychód z praw majątkowych w rocznym PIT

Zbycie wierzytelności to prawa majątkowe ujmowane w rocznym PIT ©  Leszek Czerwonka - Fotolia.com

Zmarły mąż, dokonując zbycia wierzytelności, uzyskał przychód z praw majątkowych. W konsekwencji wnioskodawczyni wybierając wspólne rozliczenie, musi wykazać w rocznym PIT przychód z tytułu otrzymanych przez męża środków pieniężnych ze zbytej wierzytelności - uznał Dyrektor Krajowej Informacji Skarbowej w interpretacji indywidualnej z dnia 29.06.2021 r. nr 0115-KDIT2.4011.101.2021.MM.

Przeczytaj także: Czy separacja przeszkadza we wspólnym rozliczeniu podatku?

Jakie wątpliwości wyjaśnił organ podatkowy?


Mąż wnioskodawczyni wytoczył powództwo sądowe swoim pracodawcom o wypłatę zadośćuczynienia należnego na podstawie art. 445 kodeksu cywilnego w związku z wypadkiem przy pracy. Sąd Okręgowy Wydział Pracy zasądził na rzecz męża kwotę 100.000 zł tytułem zadośćuczynienia za doznaną krzywdę wraz z odsetkami ustawowymi liczonymi od dnia 7 września 2012 r. do dnia zapłaty, kwotę 3.276,08 zł tytułem odszkodowania wraz z ustawowymi odsetkami liczonymi od dnia 7 września 2012 r. do dnia zapłaty, a także zwrot kosztów procesu. Sąd Apelacyjny kwotę odszkodowania obniżył z 3.276,08 zł do 588,08 zł wraz z odsetkami ustawowymi liczonymi od dnia 7 września 2012 r. do dnia zapłaty, a w pozostałej części apelację oddalił oraz zasądził zwrot kosztów procesu od pozwanych.

Pracodawcy nie chcieli dobrowolnie spełnić świadczenia, w związku z czym została wszczęta egzekucja, która okazała się bezskuteczna. W związku z tym we wrześniu 2020 r. mąż zbył posiadaną wierzytelność za kwotę 105.000 zł, a w listopadzie 2020 r. zmarł.

Spadkobiercami zmarłego są: wnioskodawczyni oraz dzieci zmarłego. Środki pieniężne z uzyskanej przez zmarłego męża wierzytelności nie weszły do masy spadkowej. Wnioskodawczyni rozliczyła się wspólnie z mężem. Rozliczenia podatkowego ze wspólnych dochodów dokonała w terminie do dnia 30 kwietnia 2021 r.

Wnioskodawczyni zadała pytanie, czy w rocznym PIT powinna wykazać środki uzyskane ze zbytej wierzytelności, czy też korzystają one ze zwolnienia wynikającego z art. 21 ust. 1 pkt 3b ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych? W przedmiotowej sprawie organ podatkowy zajął następujące stanowisko:

fot. Leszek Czerwonka - Fotolia.com

Zbycie wierzytelności to prawa majątkowe ujmowane w rocznym PIT

Podatniczka może wybrać rozliczenie się ze zmarłym mężem za rok, w którym mąż zmarł. Musi jednak pamiętać, że w takim przypadku w rocznym PIT musi wykazać wszystkie dochody męża opodatkowane skalą podatkową. Fiskus nakazuje do nich zaliczyć również sprzedaż wierzytelności.


„(…) Zgodnie z art. 6 ust. 1 ustawy z dnia 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych (Dz. U. z 2020 r. poz. 1426) małżonkowie podlegają odrębnemu opodatkowaniu od osiąganych przez nich dochodów.

Z art. 6 ust. 2 ww. ustawy wynika, że małżonkowie podlegający obowiązkowi podatkowemu, o którym mowa w art. 3 ust. 1, między którymi istnieje przez cały rok podatkowy wspólność majątkowa, pozostający w związku małżeńskim przez cały rok podatkowy mogą być, z zastrzeżeniem ust. 8, na wspólny wniosek wyrażony w zeznaniu podatkowym, opodatkowani łącznie od sumy swoich dochodów określonych zgodnie z art. 9 ust. 1 i 1a, po uprzednim odliczeniu, odrębnie przez każdego z małżonków, kwot określonych w art. 26, art. 26e i art. 26h; w tym przypadku podatek określa się na imię obojga małżonków w podwójnej wysokości podatku obliczonego od połowy łącznych dochodów małżonków.

Stosownie do art. 6 ust. 2a tej ustawy wniosek, o którym mowa w ust. 2, może być wyrażony przez jednego z małżonków. Wyrażenie wniosku przez jednego z małżonków traktuje się na równi ze złożeniem przez niego oświadczenia o upoważnieniu go przez jego współmałżonka do złożenia wniosku o łączne opodatkowanie ich dochodów. Oświadczenie to składa się pod rygorem odpowiedzialności karnej za fałszywe zeznania.

Sposób opodatkowania, o którym mowa w ust. 2 i 4, nie ma zastosowania w sytuacji, gdy chociażby do jednego z małżonków, osoby samotnie wychowującej dzieci lub do jej dziecka mają zastosowanie przepisy art. 30c, ustawy o zryczałtowanym podatku dochodowym, ustawy z dnia 24 sierpnia 2006 r. o podatku tonażowym lub ustawy z dnia 6 lipca 2016 r. o aktywizacji przemysłu okrętowego i przemysłów komplementarnych (art. 6 ust. 8 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych).

W myśl art. 6 ust. 9 ww. ustawy zasada określona w ust. 8 nie dotyczy osób, o których mowa w art. 1 pkt 2 ustawy o zryczałtowanym podatku dochodowym, niekorzystających jednocześnie z opodatkowania przychodów z pozarolniczej działalności gospodarczej lub z działów specjalnych produkcji rolnej na zasadach określonych w art. 30c, w ustawie o zryczałtowanym podatku dochodowym, w ustawie z dnia 24 sierpnia 2006 r. o podatku tonażowym albo w ustawie z dnia 6 lipca 2016 r. o aktywizacji przemysłu okrętowego i przemysłów komplementarnych.

Art. 6a ust. 1 pkt 1 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych stanowi natomiast, że wniosek o łączne opodatkowanie dochodów małżonków, między którymi istniała w roku podatkowym wspólność majątkowa, może być także złożony przez podatnika, który zawarł związek małżeński przed rozpoczęciem roku podatkowego, a jego małżonek zmarł w trakcie roku podatkowego.(…)

Zatem przy spełnieniu warunków wynikający z powyżej zacytowanych przepisów ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych Wnioskodawczyni przysługuje prawo rozliczenia dochodów uzyskanych w 2020 r. wspólnie z małżonkiem, który zmarł przed końcem tego roku podatkowego. W zeznaniu tym Wnioskodawczyni zobowiązana jest wykazać wszystkie dochody podlegające opodatkowaniu podatkiem dochodowym, które obydwoje małżonkowie uzyskali w trakcie tego roku podatkowego.

Jednocześnie wskazać należy, że zgodnie z art. 9 ust. 1 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych opodatkowaniu podatkiem dochodowym podlegają wszelkiego rodzaju dochody, z wyjątkiem dochodów wymienionych w art. 21, 52, 52a i 52c oraz dochodów, od których na podstawie przepisów Ordynacji podatkowej zaniechano poboru podatku.

Opodatkowaniu podatkiem dochodowym od osób fizycznych podlegają zatem wszelkie dochody osiągane przez podatnika, z wyjątkiem tych dochodów, które zostały enumeratywnie wymienione przez ustawodawcę jako zwolnione z podatku, bądź od których zaniechano poboru podatku.

W myśl art. 11 ust. 1 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych przychodami, z zastrzeżeniem art. 14-15, art. 17 ust. 1 pkt 6, 9, 10 w zakresie realizacji praw wynikających z pochodnych instrumentów finansowych, pkt 11, art. 19, art. 25b, art. 30ca, art. 30da i art. 30f, są otrzymane lub postawione do dyspozycji podatnika w roku kalendarzowym pieniądze i wartości pieniężne oraz wartość otrzymanych świadczeń w naturze i innych nieodpłatnych świadczeń.

Z ogólnej definicji przychodów zawartej w art. 11 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych wynika, iż przychodami są w szczególności otrzymane lub postawione do dyspozycji podatnika w roku kalendarzowym pieniądze i wartości pieniężne oraz wartość otrzymanych świadczeń w naturze i innych nieodpłatnych świadczeń. Zauważyć należy, że do przychodów podatkowych zalicza się tylko takie przychody, które w danym momencie są trwałe, definitywne i bezwarunkowe. Nie będą to zatem jakiekolwiek przychody, lecz przychody, które stanowić będą trwałe przysporzenie majątkowe. Co do zasady więc o zaliczeniu danego przysporzenia majątkowego do przychodów podlegających opodatkowaniu decyduje definitywny charakter tego przysporzenia w tym sensie, że w sposób ostateczny faktycznie powiększa majątek podatnika (takie przysporzenie, którym może rozporządzać jak właściciel). Przychód podatkowy musi charakteryzować się definitywnością i nie może mieć charakteru zwrotnego.

Stosownie do art. 10 ust. 1pkt 7 ww. ustawy, źródłem przychodów są kapitały pieniężne i prawa majątkowe, w tym odpłatne zbycie praw majątkowych innych niż wymienione w pkt 8 lit. a-c.

Za przychód z praw majątkowych uważa się w szczególności przychody z praw autorskich i praw pokrewnych w rozumieniu odrębnych przepisów, praw do projektów wynalazczych, praw do topografii układów scalonych, znaków towarowych i wzorów zdobniczych, w tym również z odpłatnego zbycia tych praw (art. 18 ww. ustawy).

Natomiast cesja wierzytelności uregulowana została w przepisach art. 509-518 ustawy z dnia 23 kwietnia 1964 r. Kodeks cywilny (t. j. Dz. U. z 2020 r. poz. 1740 ze zm.)

Z art. 509 tej ustawy wynika, że wierzyciel może bez zgody dłużnika przenieść wierzytelność na osobę trzecią (przelew), chyba że sprzeciwiałoby się to ustawie, zastrzeżeniu umownemu albo właściwości zobowiązania.

Wraz z wierzytelnością przechodzą na nabywcę wszelkie związane z nią prawa, w szczególności roszczenie o zaległe odsetki.

Umowa sprzedaży, zamiany, darowizny lub inna umowa zobowiązująca do przeniesienia wierzytelności przenosi wierzytelność na nabywcę, chyba że przepis szczególny stanowi inaczej albo że strony inaczej postanowiły (art. 510 § 1 tej ustawy ).

W świetle powyższych przepisów, przeniesienie wierzytelności polega na tym, że prawa przysługujące zbywcy (dotychczasowemu wierzycielowi) przechodzą na nabywcę wierzytelności. Właściwość zobowiązania, uprawnienia wierzyciela i zobowiązania dłużnika pozostają bez zmian, gdyż w wyniku umowy cesji wierzytelności zmienia się tylko wierzyciel.

W wyniku przeniesienia (przelewu, cesji) wierzytelności wygasa u dotychczasowego wierzyciela (cedenta) stosunek zobowiązaniowy z dłużnikiem, powstają natomiast nowe stosunki zobowiązaniowe w rozumieniu cywilnoprawnym pomiędzy nabywcą wierzytelności (cesjonariuszem), a dłużnikiem oraz pomiędzy zbywcą a nabywcą wierzytelności, jeżeli przeniesienie wierzytelności jest odpłatne.

Treść powyższych przepisów wskazuje zatem, że wierzytelność jest prawem majątkowym, które może być przedmiotem obrotu gospodarczego.

Mając na uwadze opisany stan faktyczny stwierdzić należy, że w przypadku dokonania zbycia wierzytelności mąż Wnioskodawczyni uzyskał od podmiotu na rzecz którego dokonał tego zbycia przychód z praw majątkowych w rozumieniu art. 18 w związku z art. 10 ust. 1 pkt 7 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych. W konsekwencji Wnioskodawczyni – rozliczając się z dochodów za 2020 r. łącznie z mężem – była zobowiązana do uwzględnienia w zeznaniu rocznym za 2020 r. przychodu z tytułu otrzymanych przez zmarłego męża środków pieniężnych ze zbytej wierzytelności.

Jednocześnie należy wskazać, że wbrew twierdzeniu Wnioskodawczyni otrzymane przez jej zmarłego męża kwoty z tytułu sprzedaży wierzytelności, nie korzystają ze zwolnienia określonego w art. 21 ust. 1 pkt 3b ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych.

Z art. 21 ust. 1 pkt 3b ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych wynika bowiem, że wolne od podatku dochodowego są inne odszkodowania lub zadośćuczynienia otrzymane na podstawie wyroku lub ugody sądowej do wysokości określonej w tym wyroku lub tej ugodzie, z wyjątkiem odszkodowań lub zadośćuczynień:
a. otrzymanych w związku z prowadzoną działalnością gospodarczą,
b. dotyczących korzyści, które podatnik mógłby osiągnąć, gdyby mu szkody nie wyrządzono.

Otrzymana przez męża Wnioskodawczyni kwota nie spełnia warunku określonego w ww. przepisie, bowiem nie jest odszkodowaniem lub zadośćuczynieniem otrzymanym na podstawie wyroku sądowego do wysokości określonej w tym wyroku (do uiszczenia której zobowiązani zostali jego pracodawcy) lecz w rzeczywistości stanowi zapłatę uiszczoną przez nabywcę wierzytelności z tytułu roszczeń, jakie przysługiwały mężowi Wnioskodawczyni (o zapłatę zadośćuczynienia, odszkodowania i odsetek).(…)”


Pełną treść interpretacji można przeczytać na stronie Ministerstwa Finansów

Przeczytaj także

Skomentuj artykuł Opcja dostępna dla zalogowanych użytkowników - ZALOGUJ SIĘ / ZAREJESTRUJ SIĘ

Komentarze (0)

DODAJ SWÓJ KOMENTARZ

Eksperci egospodarka.pl

1 1 1

Wpisz nazwę miasta, dla którego chcesz znaleźć urząd skarbowy lub izbę skarbową.

Wzory dokumentów

Bezpłatne wzory dokumentów i formularzy.
Wyszukaj i pobierz za darmo: